Kurban kesmek insanın, Allah’a olan şükran borcudur. Kurban kesmek, mali bir ibadettir. Kurbanın tarihçesi Hz. İbrahim’e dayanır. Kurbanın hükmü, İmam-ı Azam Ebu Hanefi’ye göre vaciptir. İmam-ı Âzam’ın isnadı ise, “Rabbin için namaz kıl ve kurban kes!” Kevser suresinin 3’üncü ayetidir.
İslam dininde kurban kesmekle mükellef olanlar kişiler:
1-Müslümanlar!
2-Akıllılar!
3-Buluğ çağına ermişler!
4-Hürler!
5-Misafir olmayıp mukim durumda olanlar!
6-Nisap miktarı parsı veya mali değere sahip olanlar!
Nisap, İslam’da zenginliğin ölçüsü demektir. Nisap, kişinin temel ihtiyaçlarından ihtiyaca yeter kadar evi olan… Evinde zorunlu ihtiyaçlarını karşılayacak miktarda eşyası bulunan, bakmakla mükellef olduğu kişilerin ihtiyaçlarını teminde kullanabildiği bineği, ihtiyaç temininde kullandığı iktisadi değer taşıyan varlığa sahip olan… Kendisi dâhil bakmakla sorumlu olduğu kişilerin bir yıllık nafakalarından başka ölçüsü miskal ile ifade edilen 80,18 gr.dan veya bu değer karşılığında iktisadi değerli varlığı bulunanlar nisap miktarından fazla mala sahip demektir. Nisap miktarı iktisadi değerli malı bulunanların üzerine kurban kesmeleri vaciptir.
Kurban, ibadet niyeti ile belirli vakitte belirli nitelikleri taşıyan hayvanlardan kesilir. Kurban, Rab ve kul ilişkisinde; kulun, Rabbi adına rabbinin adını anarak kurbanlığa haiz hayvan kesimi ile ikmal olur. Kurban kesilebilecek hayvanlar şunlardır:
Kurban, evcil hayvandan olur. Etleri yenen hayvanlardan kurban kesilir. Etleri yense de, yabani hayvanlardan kurban olmaz. Kurban, koyun, keçi, sığır ve deveden olur. Sığır denildiğinde manda da akla gelir. Bu hayvanların dişisi de, erkeği de kurban kesilebilir.
Kuş türü iki ayaklı hayvanlardan evcilde olsalar kurban olmaz. Halk arasında bazı batıl inançlı kişiler horozdan kurban kesildiğini söyleseler de, bu düşünce tamamen fasit bir düşüncedir.
Kurban kesilecek devenin beş yaşını, sığırların iki, koyun ile keçinin bir yılını doldurmuş olmaları gerekir. Koyunların yavruları altı ayı doldurduklarında anneleri gibi gösterişli olmaları durumunda kurban edilebilirler.
Bu saydığımız hayvanlardan başka hiçbir hayvandan kurban olmaz.
Koyun ve keçiler bir kişi için kurban edilir. Diğerleri ise yedi kişi ye kadar kurban kesilebilir. Ancak, büyükbaş hayvanlarda da kurbana ortak olacak kişi sayısı yedi kişiyi geçemez.
Ortaklar, kurbanı birlikte satın alabilirler. Kurbanı, içlerinden bir kişi diğerlerinin vekâletiyle onlar adına satın alabilir. Günümüzde, buraya kadar anlattıklarıma dikkat ediliyor.
Kurban satışları sırasında cari piyasada kurbanın maneviyatına yakışmayacak bazı tutum ve davranışların sergilendiğine tanık oluyoruz. Kurban ancak ve ancak helâl kazançtan olursa, Allah’ın rızasına uygun olur.
İslam da ibadetler niyetlere göredir. İbadetin değerini niyetlerin sadakati ve ihlası artırır ya da azaltır. Kurban ibadetinin esası Allah’ın rızasına dayalıdır. Allah’ın rızası da, paylaşım, dayanışma, uzlaşı ve barışa bağlıdır.
İslam’da cimrilik kadar israf da haramdır. Kişilerin canları ve malları gibi parasal değerleri de azizdir. Ne yazık ki, kurban piyasasında bazı fırsatçıların, insanların dini duygularını sömürü gayretinde oldukları iddia ediliyor. Devam edecek!
Ömrünüz uzun, kazancınız bereketli olsun! Hoşça kalın! Dostça kalın!
YUNUS EMRE GÜLLÜ-31.07.2019 / Milli irade gazetesi
