Namazın öncelikle adabından söz etmek gerekir. Erkekler, edeple namaz kılma şeklinde şu hususlara dikkat ederler.

Namaza başlama tekbiri alırken eller yenlerinden çıkarılır. Kıyamda iken secde yerine bakılır. Sağa sola bakılmaz. Rükûda iken ayakuçlarına bakılır. Secde durumunda burunun yanlarına bakılır. Ka’delerde başka bir ifade ile oturuşlarda kucağa bakılır. Kişi, kendi kucağına bakar. Selam sırasında ise hangi omuz tarafa selam verilirse o omuz başına bakılır. Lüzumsuz öksürüklerden kaçınılır. Esnemeye fırsat vermemeli. Cemaat hâlinde kılınan namazda müezzin “Hayye alesselah” derken kıyama kalkılır.

Namazın edeplerine dikkat etmemekle namaz bozulmaz ama namazın huzur ve huşusu kaçar. İhlası ortadan kalkar. Sehiv secdesi de lazım gelmez. Namazda, bu hareketleri yapan birini dışarıdan gören kişide, namaz kılanın o hareketleri yapmasından dolayı namaz kılmadığı kanaati hâsıl olursa o namaz bozulur.

            Namazın kılınış şekli:

            Erkekler, tekbir alırken ellerini yenlerinden çıkarırlar. Niyet ederek ellerini kulak hizasına kadar kaldırırlar. Her iki elin başparmak uçları kulak memesi denilen kulağın yumuşak dokusuna temas eder. Namaza “Allah-u Ekber” diyerek başlanır.

Namaza başlama tekbirini suphanallah gibi Allah’ın yüceliğine mahsus zikir içeren lafızlarla da olur. İftitah tekbirini müteakiben eller göbek altına bağlanır. Namazın sünnetlerinde izah edildiği biçimde... Gecikmeksizin “Sübhaneke Allahümme vebi hamdike ve tebareke kesmüke ve Teâlâ ceddüke ve lâ ilâhe gayruke” duasını okur. Bu duanın anlamı; “Ey Allah’ım, sana hamd ü sena eder, seni noksan sıfatlardan tenzih ederim. Senin ismin mübarektir. Şanın yücedir. Senden başka tapılacak ilah yoktur.” demektir.

            Süphaneke duasını her namaz kılan namaza başlayış tekbirinden hemen sonra okur. Sonra kıraat (okumak) için: “Euzübillahimineşşeytanirracim.” der ve besmele çekere Fatiha’yı okumaya başlar.

İmam ise bayram namazlarında “Euzü” okumayı zahid tekbirlerinden sonraya bırakır. Çünkü kıraat tekbirlerden sonradır. Euzü ile Besmele gizli okunur. Besmele ise her rekâtta Fatiha’dan önce okunur. Namazların durumuna göre Fatiha’dan sonra besmele çekilmeden zammı sure veya ayetler okunur.  Yine namazların durumuna göre Fatiha ya da zammı sure veya ayetler okunduktan sonra rükûa varılır. Rükûa varırken “Allah-u Ekber” denilir. Rükûda, “Sübhane rabbiyel azim” denir. Sübhane rebbiyel azim demek; Ulu Allah’ımız her türlü noksanlıktan münezzeh, demektir.

Vakıa suresinde “Fesebbih bihamdikel azim” ayeti nazil olduğunda; Hz. Peygamber rükûlarda bu ayete istinaden “Sübhane rabbiyel azim” demiştir. Sonra namaz kılan rükûdan doğrulur. Doğrulurken “Semiallahülimen hamide” der. Bunun manası, “Hamd edenin hamd-ü senasını Allah kabul buyursun” demektir.  Bu okuyuştan sonra ayakta iken “Rabbenalekel hamd” denir. Yarabbi, hamd yalınız Allah’a mahsustur.” demektir.

İmama uyanlar “Rabbenalekel hamd” derler. Rükûunun akabindeki kıyamdan sonra “Allah-u Ekber” denilerek secdeye varılır. Secdede azalar rahat bir duruş hâli alırlar. Secde de üç defa “Sübhane Rabbiyela’lâ” denilir. Anlamı; Yüce Allah, her türlü noksanlıktan münezzehtir. Peygamber Efendimiz secde de söylenen “Sübhane Rabbiyel A’lâ” duasını A’lâ suresinin başındaki “Sebbihisme Rabbikel a’lâ” ayeti nazil olduğunda secdelerde söylemiştir.

İkinci rekâtın kılınışı, birinci rekât gibidir. Sadece, Sübhaneke ile euzü okunmaz.  Yeri gelmişken sabah namazının sünnetinin kılınışını ve sair namazların kılınış biçimlerini izah edelim.

Sabah namazı dört rekâtlı bir namazdır. İlk ikisi sünnet ve son ikisi farz namazdır. Sabah namazının önce sünneti eda edilir. Sonra fazı kılınır.

Sabah namazı sünnetinin kılınış biçimi:

Birinci rekâta, niyet ve iftitah tekbiri ile başlanır. Tekbiri müteakiben eller bağlanır. Ayakta iken sırası ile önce Sübhaneke, Euzü ve Besmele okunur. Devamında Fatiha, Fatiha’dan sonra bir sure veya birkaç ayet okunur. Namazın kılınış şeklinde izah edildiği gibi ikinci rekâta devam olunur.

İkinci rekâtta ayakta sıra ile Besmele, Fatiha ve zammı sure veya birkaç ayet okunur.  Secdelerden sonra teşehhüt miktarı tahiyyata oturulur.

Namazın bir rüknünden bir başka rüknüne geçilirken “Allah-u Ekber” denilir. Sadece rükûdan doğruluşlarda “Semiallahülimen hamideh” denilir.

Namazların son oturuşlarına “ka’ide-i ahire” denilir. Ka’ide-i ahire, namazın son oturuşu demektir. Bütün namazların son oturuşunda sırası ile Besmele çekilmeksizin Ettehıyyatü, Salli, Bârik ve Rabbena atina duaları okunur. Önce sağa ve sonra sola selam verilir. Selam verirken “Esselamü aleyküm ve rahmetullah” denilir. Bu selamla, namaz kılan sağındaki ve solundaki melekleri, peygamberleri ve Müslümanları selamlamış olur. Selamın anlamı, esenlik ve Allah’ın rahmetini dilemektir. Selam, Allah’ın Esmaü’i hüsna’sından bir ismidir. Selamın önemi bundan dolayı büyüktür.

Sabah Namazının Farzının kılınışı, aynen sabah namazının sünneti gibi kılınır. Sünnetten farkı, faza diye niyet edilir. Erkekler, ikamet getirirler. Sabah namazının farzına niyet şöyle olur: Niyet ettim Allah rızası için sabah namazının farzını kılmaya, şeklindedir.

Farz namazların selamından sonra “ Allahümme entesselamü ve minkesselamü. Tebarekte yâ zel’celâli ve’l-ikram” denilir.  Devamı var.

Ömrünüz uzun! Kazancınız bereketli olsun! Hoşça kalın! Dostça kalın!