Yoğun okul temposu, sosyal medya bağımlılığı, stres ve pandemi sonrası değişen yaşam alışkanlıkları, gençlerin uykusunu kaçırıyor. 2020’de yapılan bir araştırma, genç yetişkinlerin %67,5’inin kötü uyku kalitesinden muzdarip olduğunu gösteriyor. Daha güncel veriler sınırlı olsa da, sosyal medya ve e-ticaret platformlarındaki trendler, uyku sorunlarının gençler arasında yaygınlaştığını işaret ediyor. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), 18-25 yaş arası gençlerin 7-9 saat uyuması gerektiğini vurgularken, Türkiye’deki gençlerin çoğu bu süreyi yakalayamıyor.
Türkiye’de gençler arasında uyku bozuklukları ciddi bir sorun olarak öne çıkıyor. 2020 verileri, gençlerin büyük bir kısmının kötü uyku kalitesinden etkilendiğini gösteriyor. Sosyal medya ve e-ticaret trendleri, bu sorunun 2022-2025 yıllarında devam ettiğini işaret ediyor. Ancak, veri eksikliği, bu konuda kapsamlı bir tablo çizilmesini zorlaştırıyor. Uzmanlar, uyku sorunlarının depresyon, anksiyete ve akademik başarısızlık gibi ciddi sonuçlara yol açabileceği konusunda uyarıyor.
Daha İyi Uyku İçin Ne Yapmalı?
Uyku sağlığını iyileştirmek için bilimsel temelli öneriler:
• Ekran Süresini Azaltın: Yatmadan en az 1 saat önce telefon, tablet ve bilgisayar kullanımını durdurun. Mavi ışık, melatonin üretimini baskılayarak uykuya dalmayı zorlaştırır.
• Mavi Işık Gözlükleri: Mavi ışık filtreli gözlükler, ekran ışığının zararlı etkilerini azaltabilir, ancak uzmanlar bunların etkisinin sınırlı olduğunu belirtiyor.
• Düzenli Uyku Rutini: Her gün aynı saatte yatıp kalkarak biyolojik saatinizi düzenleyin.
• Kafein ve Alkol Tüketimini Sınırlandırın: Yatmadan önceki 4-6 saat içinde kafeinli içeceklerden uzak durun.
• Rahatlatıcı Aktiviteler: Yatmadan önce kitap okumak, meditasyon yapmak veya hafif esneme hareketleri, uykuya geçişi kolaylaştırır.
• Dijital Sağlık Uygulamaları: Uyku takibi yapan uygulamalar, uyku düzeninizi anlamanıza yardımcı olabilir.
Gençlerin uyku sağlığını korumak için hem bireysel hem de toplumsal adımlar atılmalı. Okullarda uyku hijyeni eğitimleri, Sağlık Bakanlığı’nın uyku sağlığına yönelik farkındalık kampanyaları ve daha kapsamlı veri toplama çalışmaları, bu sorunun çözümüne katkı sağlayabilir.
