Uzmanlar uyarıyor: İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyük şehirlerde yaşayanlarda hava kirliliği, trafik egzozu ve pasif içicilik gibi görünmez tehditler nedeniyle risk tam %20 ila %40 oranında yükseldi!
Akciğer kanseri, tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de yüksek insidans ve ölüm oranlarıyla en ciddi halk sağlığı sorunlarının başında geliyor. Prof. Dr. Hakan Harputluoğlu'na göre, hastalığın erken evrede sessiz ilerlemesi ve hızlı yayılması, tanı ve tedaviyi zorlaştıran en büyük etken. Türkiye’de yıllık yeni vaka sayısı 40 binin üzerinde seyrederken, Doç. Dr. Murat Akkuş, tüm kanser ölümlerinin yaklaşık yüzde 25'ini akciğer kanserinin oluşturduğunun altını çiziyor.
Büyükşehirlerde Neden Risk Yüzde 40 Artıyor?
Uzmanlar, büyükşehirlerdeki risk artışının temel nedeninin artık sadece sigara olmadığını belirtiyor. Doç. Dr. Murat Akkuş, büyükşehirlerde yaşayanlarda akciğer kanseri riskinin kırsal bölgelere göre yüzde 20 ila yüzde 40 daha yüksek olduğunu belirten bulguları paylaştı:
-
Hava Kirliliği (PM 2.5 ve NO2): İstanbul, Ankara ve İzmir'de ölçülen PM 2.5 ve NO2 seviyeleri, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) sınırlarının kat kat üzerinde. Bu ince partiküller akciğer dokusuna derinlemesine nüfuz ederek DNA hasarına ve kanser riskine yol açıyor.
-
Dizel Egzozu Maruziyeti: Yoğun trafik, DSÖ tarafından "kesin kanserojen" sınıfında yer alan dizel egzoz partiküllerine maruziyeti artırıyor.
-
Ek Faktörler: Pasif sigara dumanı, bazı bölgelerde bulunan radon gazı ve yoğun yaşam stresi de riski destekleyen diğer çevresel ve yaşam tarzı etkenleri arasında.
Prof. Dr. Hakan Harputluoğlu, bu duruma ek olarak artan endüstriyel faaliyetler ve kentleşmenin getirdiği yaşam tarzı değişikliklerinin de hastalığın toplum sağlığı üzerindeki yükünü artırdığını vurguladı.
Sigara Dışı Faktörler Öncelik Olmalı!
Doç. Dr. Murat Akkuş, Türkiye’deki vakaların büyük çoğunluğunun (%80-90 civarı) sigara ile ilişkili olmasına rağmen, sorunun sadece tütün kontrolüyle çözülemeyeceğini belirtti. Sigara dışı faktörlerin (pasif içicilik, hava kirliliği, radon gazı, asbest, mesleki toksinler) toplam yükte anlamlı bir pay taşıdığına dikkat çekerek şu önlemlerin şart olduğunu ekledi:
-
Hava kalitesinin iyileştirilmesi
-
Mesleki koruma önlemleri
-
Radon ölçümü ve izolasyonu
-
Kapalı alanlarda tütün dumanı yasağının sıkı denetimi
Hangi Belirtiler ASLA Göz Ardı Edilmemeli?
Akciğer kanseri genellikle belirti vermeden ilerlediği için erken tanı hayati önem taşıyor. Haberde belirtiler açıkça yer almamış olsa da, uzman görüşlerinden yola çıkarak okuyucuyu bilinçlendirmek adına genel kabul gören en yaygın ve tehlikeli belirtileri eklemek önemlidir:
-
İnatçı Öksürük: İki haftadan uzun süren ve geçmeyen öksürük.
-
Kanlı Balgam: Öksürükle birlikte kan gelmesi.
-
Nefes Darlığı: Açıklanamayan nefes alma zorluğu.
-
Göğüs Ağrısı: Özellikle derin nefes alırken artan veya sürekli devam eden ağrı.
-
Ses Kısıklığı: Uzun süren ve geçmeyen ses kısıklığı.
-
Açıklanamayan Kilo Kaybı ve Yorgunluk.
