Eskişehir toprağı, Türk tarihinin önemli bir şahsiyetine ev sahipliği yapmaktadır. Asker, siyasetçi, diplomat olan Behiç Erkin Atatürk’ün çok değer verdiği ve bir çok kurumun kuruluşunda görev verdiği yakın arkadaşıydı.
Dün onun ölüm yıldönümüydü.
1876 doğumlu olan Behiç Erkin 11 Kasım 1961’de hayata gözlerini yumdu.
Atatürk ile aralarında yıl farkı olsa da Büyük önder 10 Kasım, yakın arkadaşı 11 Kasım’da bu dünyadan ayrılmışlardı.
Demiryollarının babası olarak da anılan Behiç Erkin vasiyetinde beni üç taraftan tren geçen bir makasın ortasına gömün demişti.
Şu an ki mezarı olan Enveriye’deki makasın olduğu yerde yatmaktadır.
***
Behiç Erkin nasıl bir insanmış, neler yapmış tarihteki bilgilere göre şöyle bir bakalım.
Çanakkale Harbi bittikten sonra müttefikimiz Almanların savaşın kazanılması payından dolayı Alman Devleti'nin en önemli nişanı olan Demir Haç Madalyasının en üst mertebesi olan 1. Dereceden Demir Haç Madalyası ile onurlandırdıkları iki komutandan biridir.
Diğeri ise Mustafa Kemal Paşadır.
Gerek Çanakkale Harbinin Savunma Seferberlik Planı'nı hazırlayan, gerekse de Ordu Dairesi Reisi yapıldığı için hazırladığı savunma seferberlik planını başarı ile uygulayarak savaşın kazanılmasında cephe gerisindeki sevkiyatları kusursuz olarak yöneterek gerek Osmanlı'nın iki madalya ile, gerekse de Almanların iki madalya ile kahraman ilan ettikleri komutandır.
***
Türk Kurtuluş Savaşı'nın Mustafa Kemal tarafından "Siz sevkiyatlarda başarılı olun ki, ben cephelerde başarılı olayım" diyerek tüm İstiklal Harbi cephe sevkiyatlarını güvenerek emanet ettiği ve tarihte Mustafa Kemal'in yakın arkadaşı olarak bilinen komutan. Kurtuluş Savaşı sonrasında gerek İstiklal Madalyası, gerekse de TBMM Özel Takdirnamesi ile onurlandırılan Kurtuluş Savaşı kahramanıdır.
TCDD, Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları'nın kurucusu ve ilk genel müdürü (1920-1926) olan Erkin, "Demiryollarının Babası" olarak anılır.
TBMM'de II. ve III. dönem İstanbul, VII. dönem Çankırı milletvekilliği ile 1926-1928 yılları arasında Nâfıa Vekili (bugünkü Bayındırlık Bakanı) olarak görev yaptı. Bakanlığı sırasında İcra Vekilleri Heyeti'nin bir azası olarak "Millî Emniyet Hizmetleri Teşkilâtı" (Milli İstihbarat Örgütü) hem fikir babalığını yapan hem de kurucu sıfatı taşıyan imzalardan birinin sahibi. 1926 yılında cumhuriyetin ilk emekli sandığını teşkil eden "İmalat-ı Harbiye Teâvün ve Sigorta Sandığı"nı kurdu.
Atatürk'ün en yakın ve en eski (1907'den itibaren) mesai arkadaşlarındandır ve özel mektuplarla düşüncelerini en açık surette paylaştığı, ülke ve dünya meseleleri üzerinde fikir alışverişinde bulunduğu sayılı kişilerden biridir. Osmanlı İmparatorluğu'nda demiryolları hakkında bir eser yazan ilk ve tek Müslüman Türk'tür. II. Dünya Savaşı sırasında Paris büyükelçiliği esnasında binlerce Yahudiyi Nazi soykırımından kurtarmasıyla da tanınmaktadır.
