Birleşmiş Milletler (BM), insani krizleri tanımlamak için belirli bir terminoloji ve uluslararası kriterler kullanır. “Kıtlık” (famine) ilanı, bu kriterlerin en ağır ve en kritik seviyesidir. Yani bu, “bir bölgede gıda yetersizliği artık normal açlık seviyesini değil, kitlesel ölümlere yol açacak boyutu” ifade eder.
Gazze için “kıtlık ilanı” demek; BM’ye göre artık halkın ciddi bir kısmı ölüm riskiyle karşı karşıya demektir.
Kıtlık ilanı için kriterler nedir?
BM ve Dünya Gıda Programı, “Bütünleşik Gıda Güvenliği Aşama Sınıflandırması” (IPC) sistemini kullanır. Bir bölgede resmen kıtlık ilan edilmesi için şu üç ölçütün aynı anda gerçekleşmesi gerekir:
-
Nüfusun en az %20’si aşırı gıda yetersizliği çekiyorsa.
-
Her 10.000 kişiden en az 2’si günde açlıktan ölüyor ya da benzeri nedenlerle hayatını kaybediyorsa.
-
5 yaş altı çocukların en az %30’u ciddi derecede yetersiz beslenme (akut malnütrisyon) içindeyse.
Gazze için BM’nin “kıtlık” ifadesini kullanması, bu göstergelerin büyük ölçüde gerçekleştiğini, yani açlığın artık kitlesel bir ölüm riski haline geldiğini ortaya koyuyor.
Kıtlık ilan edilince ne oluyor?
-
Uluslararası alarm seviyesi yükselir. Kıtlık ilanı, dünya kamuoyuna “acil müdahale edilmezse çok sayıda insan ölecek” mesajıdır.
-
Daha fazla yardım çağrısı yapılır. BM, uluslararası topluma, devletlere ve sivil toplum kuruluşlarına “acil insani yardım” çağrısında bulunur.
-
Fon ve kaynak artırılır. Normal insani yardım fonları yetmediğinde, kıtlık ilanı ek finansman, gıda yardımı ve sağlık desteği için kapıları açar.
-
Siyasi baskı artar. Kıtlık, yalnızca insani değil, aynı zamanda siyasi bir mesajdır. BM’nin bu ilanı, dünyaya “acil ateşkes ve insani koridor” baskısı yapma anlamına da gelir.
Özetle
Gazze için BM’nin kıtlık ilanı, artık açlığın bireysel bir sorun değil, kitlesel bir felaket boyutuna ulaştığını gösteriyor. Bu ilanla birlikte, uluslararası toplumun insani yardımı artırması ve siyasi çözüm için baskıyı yükseltmesi bekleniyor.
