Kukla, oyuncak gibi yapılmış, insanı, hayvanı oynayan, konuşan,bir sanatçı tarafından oynatılan ve de konuşturulan, her çağda, her coğrafyada yaygın olarak sürdürülen tiyatro sanatında bir alan, bir sanattır.
M.Ö. Çin’de ve çok coğrafyada olduğu biliniyor. Türkler Anadolu’ya geldiklerinde Anadolu’da kukla sanatının varlığı da biliniyor. 4. Mehmet’in oğullarına yaptığı sünnet düğünündeki şenlikte kukla gösterimi yapıldığı bilinmektedir. Evliya Çelebi’de Kağıthane’yi anlattığı Seyehatnamesinde; Her gün, her meydanda kuklacılarında bulunduğu gösterilerden bahsediyor.
Bugün kukla tiyatrosu ya da sanatı dünyanın her ülkesinde çağın insanına hitabeder hale getirerek geliştirilmiş veyaygınlaştırılmış. Neredeyse uluslararası kukla festivali olmayan ülke kalmamış gibidir.
Ülkemizde bugün kuklaya baktığımızda HacıvatKaragözmüz vardır. Oysa Hacıvat Karagöz gölge oyunu kapsamındadır. Gerçek anlamda kukla tiyatrosunu ve uluslararası festivalini Trakya’da Lüleburgaz Uçan Eller Kukla Topluluğunda görüyoruz. Bu topluluk 2008 yılından beri çok ülkenin katıldığı uluslararası festival gerçekleştirmektedir.
Eskişehir’de de geçmişte kuklacıların olduğunu, gösterimlerinin yapıldığını biliyoruz. Bugün unutulmuşken Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatrolarının 2011 yılında başlattığı ve sürdürdüğü Uluslararası Eskişehir Çocuk ve Gençlik Tiyatro Festivali vardır. Bu festivale her yıl katılan ülkelerin kukla tiyatroları gelmektediler. Eskişehirli çocuklar ve gençler kukla tiyatrosu ile tanışmışlardı. Eskişehir’e kukla tiyatrosu kazandırmak için Eskişehir Büyükşehir Belediyesi ile Eskişehir Sanat Derneği Bulgaristan’dan Golden Key Vakıfı beraberliği ile T.C.Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın desteklediği Avrupa Birliği “Ortak Kültür Mirası: Türkiye ve AB Koruma ve Diyalog-II (CCH-II) Hibe Programı kapsamında hazırladıkları “Eski Şehrin Kuklaları” projesi ile Eskişehir’e kukla sanatını yerleşik hale getirerek önce bir kukla yapım atölyesi kazandırıldı. Buraya dünyaca ünlü Çekya’dan ve Bulgaristan’dan kukla yapımcıları ve oynatıcıları eğitim için getirildi sonra Sofya’daki akademik kukla eğitimi yapılan okula ve kentdeki kukla tiyatrolarına teknik ziyaretler yaparak Eskişehir’deki kukla sanatçıların gelişmeleri gerçekleştirildi.Bu arada Eski Şehrin Kuklaları topluluğu ünlü oyun yazarımız Güngör Dilmen’in yazdığı Eskişehir’e de uygun olan “Midasın Kulakları” oyununu Bulgar yönetmen HristinaArsenova yönetimi ile kukla oyununa uyarlanarak sahnelenmeye başladı ve birkaç kez seyirci ile buluşmuştu iki projenin son ayağı olarak da Uluslararası Eski Şehrin Kuklaları Festivali idi ve dünya kukla sanatını ve tiyatrolarını Eskişehir’de buluşturmak,onlarla tanışmak bilgi ve deneyimlerinden yararlanmaktı. Onu da geçtiğimiz günler 28 Mayıs-1 Haziran 2022 günleri 5 gün Bulgaristan, Hollanda, İspanya, İtalya, Macaistan,Türkiye’den katılımlarla gerçekleştirildi.
Porsuk Bulvarından başlayıp Haller Gençlik Merkesi Açık Hava Sanat Alanına kadar coşkulu büyük bir kortejle başlayan festivalde Macaristan’dan tek kişilik gösterimi ile başladı ve Bence SarkadiMarionetTiyatrosu usta kukla sanatçısı Bence Sarkadi”BudapeşteKuklaları”nı sundu. Bulgaristan’dan Tiyatro Trio HristinaArsenova’nın yönettiği “Evimiz Orman” oyununu gösterdi. İtalya’dan Tiyatro La FablolaGiancarloCasati’nin yönettiği “Bu İkiliye Dikkat” oyununuoynadı. İspanya’dan JordiBertran Topluluğu da JordiBertran’nınyönettiği “Antoloji” oyununu oynadı. Hollanda “T MagischeTheatre “Transit” ve “NYX” adlı iki kukla oyunu sahneledi.Ülkemizi Eskişehir Eski Şehrin Kuklaları “Midasın Kulakları” ile temsil etti.
Eskişehir’de artık ülkemizi temsil edecek ve dünya kukla tiyatrolarını buluşturacak bir kukla sanatı merkezi oluşturuldu. Ve övünebileceğimiz bir ekip ve festivale sahip olundu.
