Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ukrayna'ya ait insansız hava araçlarının Rus hava sahasında bulunması nedeniyle geçen yıl Kazakistan'da düşen Azerbaycan Havayolları'na (AZAL) ait yolcu uçağının düşürülmesiyle ilgili tazminat sağlamak için gerekli her şeyi yapma sözü verdi.
Kremlin'in haberine göre Putin, Tacikistan'ın başkenti Duşanbe'de Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile yaptığı ikili görüşmede, "Elbette, bu tür durumlarda, bu tür trajik olaylarda tazminat anlamında Rusya tarafında gereken her şey yapılacaktır" dedi.
Putin, iki liderin Cuma günü Bağımsız Devletler Topluluğu Devlet Başkanları Konseyi toplantısına katılacağı Tacikistan'ın başkenti Tacikistan'daki görüşmeleri açarken, olayla ilgili daha önce özür dilediğini söyledi.
Putin, Rusya'nın geçen aralık ayında meydana gelen uçak kazasıyla ilgili soruşturmaya mümkün olan her türlü yardımı sağladığını belirterek, olayla ilgili tüm yetkililerin eylemlerine ilişkin hukuki bir değerlendirme yapacağını da sözlerine ekledi.
Soruşturmanın neredeyse tamamlandığını belirten yetkili, kazanın kısmen olay gecesi Rus hava sahasında Ukrayna'ya ait insansız hava araçlarının bulunmasıyla bağlantılı olduğunu söyledi.
Putin 'teknik arızalar'dan bahsediyor
Rusya Devlet Başkanı ayrıca, kazada ülkesinin hava savunma sistemindeki "teknik arızaların" da rolü olduğunu belirterek, Moskova'nın o sırada ateşlediği iki füzenin uçağa doğrudan isabet etmediğini, bunun yerine uçağa birkaç metre uzaklıkta patladığını söyledi.
"Dolayısıyla hasar meydana geldi, ancak esas olarak savaş başlıklarından değil, büyük olasılıkla füzelerin kendi enkazlarından kaynaklandı," diyen yetkili, "olan her şeyin nesnel bir değerlendirmesini yapmak ve gerçek nedenleri tespit etmek onların görevidir" diye ekledi.
Putin, AZAL uçağının pilotlarına Rusya'nın Mahaçkale kentine inmeleri tavsiye edildiğini, ancak pilotların bunun yerine kendi havalimanlarına dönüp ardından Kazakistan'a gitmeyi tercih ettiklerini söyledi.
Putin, açıklamasının son iki günde aldığı brifinglere dayandığını söyledi.
Aliyev ise Putin'e kazayla ilgili verdiği bilgiler ve soruşturmayı bizzat yönettiği için teşekkür etti.
Aliyev, "Biz sizinle defalarca görüş alışverişinde bulunduk, ekip üyelerimiz sürekli iletişim halinde, siz soruşturmanın gidişatını bizzat takip ediyorsunuz ve bunun objektif olarak her şeyi çözeceğinden hiç şüphemiz yoktu" dedi.
Bakü ve Moskova, Kremlin'in Temmuz ayında açıkladığı üzere, 25 Aralık 2024'te Kazakistan'da düşen ve uçaktaki 67 yolcu ve mürettebattan 38'inin ölümüne yol açan AZAL uçağının ardından ikili ilişkilerde "zorlu bir döneme" girmişti.
Putin, uçak kazasından üç gün sonra Aliyev ile telefonda görüşerek başsağlığı diledi ve olayın Kırım Denizi'nin karşısında, Kazakistan'ın Aktau kentine yakın, Çeçenistan'daki Grozni Havalimanı civarındaki Rus hava sahasında meydana gelmesi nedeniyle özür diledi.
Aliyev, bir gün sonra devlet televizyonu AzTV'ye verdiği röportajda, Rusya'yı uçağı istemeden düşürmekle suçlayarak, Moskova'yı sorumluluğu kabul etmeye, sorumluları cezalandırmaya ve tazminat ödemeye çağırdı.
Aliyev, Temmuz ayında Bakü'nün uçak kazasıyla ilgili olarak "uluslararası adalete başvuracağını" ve bunu Rusya'ya da ilettiğini söylemişti. Buna karşılık Kremlin, Azerbaycan'ın Moskova'ya dava açmaya karar vermesi halinde bunun hakkı olduğunu ve Rusya'nın "resmi kararları bekleyeceğini" söyledi.
İkili ilişkiler
İki lider arasında geçen ekim ayından bu yana gerçekleşen ilk görüşmede Putin, ikili ilişkilere de değinerek, kriz ve sonrasında yaşanan gelişmelere rağmen Moskova ile Bakü arasındaki ticari ve ekonomik ilişkilerin geliştiğini ve gelişmeye devam ettiğini söyledi.
"Geçen yıl yaklaşık yüzde 6 büyüdük, bu yıl ise ticaret cirosu yüzde 16'nın üzerinde arttı. Bu çok iyi bir gösterge" dedi.
Ayrıca uluslararası alanda işbirliklerinin sadece yeniden tesis edilmesi değil, aynı zamanda "ilişkilerimizin ruhuna, ittifakımızın ruhuna uygun olarak" devam etmesi yönündeki umudunu dile getirdi.
Aliyev, ikili ilişkiler için onayladıkları yol haritalarının başarıyla uygulandığını söyledi.
"Nispeten yakın zamanda bir Rus-Azerbaycan hükümetlerarası komisyon toplantısı (toplantısı) da düzenlendi ve eş başkanlar sadece ticari ve ekonomik konuları değil, çok çeşitli konuları ayrıntılı olarak ele aldılar. Ve elbette bugün, gündemimizi bir kez daha gözden geçirmek için iyi bir fırsat," dedi.
