Yılda iki kez bayram namazı kılınır. Birincisi Ramazan bayramı namazı ve ikincisi Kurban bayramı namazı…
Sosyal medyada her bayram, bayram ve bayram namazının kılındığından çokça söz edilir. Ne yazık ki, niçin ve nasıl kılındığı pek anlatılmaz. Umre ibadeti için Hicaz’da olmama rağmen bu bayram, bayram namazının nasıl ve niçin kılındığını anlatayım istedim. Yüce Mevla, bizim de ve cümle Müslümanların umrelerini kabul buyursun. Arzu eden Müslümanlara da tez zamanda nasip ediversin.
Cuma namazını kılmak farz olan kişilere bayram namazlarını kılmak da vacip olur. Bayram namazları iki rekât olarak kılınır. Cuma namazı gibi bayram namazları da cemaatle kılınır. Tek başına bayram namazı kılınmaz.
Bayram namazları için ezan okunmaz. İkamet getirilmez. Bayram namazlarında hutbe okunması sünnettir. Hutbe, bayram namazlarından sonra okunur. Cuma hutbesini okumak farzdır. Cuma namazının farzından önce okunur.
BAYRAM NAMAZI NASIL KILINIR?
Ramazan bayramı namazı: Ramazan bayramı namazının niyeti, “Niyet ettim Allah rızası için Ramazan bayramı namazını kılmaya, uydum hazır olan imama” denir.
İftitah tekbirini müteakiben eller normal namaz da olduğu gibi bağlanır. Hem imam ve hem de cemaat sessizce “Sübhaneke” yi okur. Sübhaneke’den hemen sonra eller peş peşe “Allah-u Ekber” tekbiri ile yukarı kaldırılıp aşağı salınır. Bu tekbirlere zahid tekbirleri denir. İmam bu tekbirleri sesli alır. Ancak üçüncü tekbirde eller yukarıya kaldırıldığında aşağı salınmadan normal namazda imiş gibi bağlanır. İmam sessizce “Euzü-Besmele”yi okur. Akabinde Fatiha ve zammı sureyi açıktan okur. Cemaat namazın bu aşamasında hiçbir şey okumaz. Sadece sükût eder. Zammı sureyi okuduktan sonra imam rükûa varır.
Rükû ve secdelerin ifasından sonra ikinci rekât için kıyama kalkılır. Eller bağlanır. İmam gizlice Besmele okur. Seslice Fatiha ile zammı sureyi okuyunca rükûa varmadan imam yüksek sele elleri yukarıya kaldırarak tekbir alır.
Tekbir üç kere tekrar edilir. Her seferinde eller yukarı kaldırılır ve aşağı salınır. Birinci rekâtın üçüncü zahid tekbirinde olduğu gibi eller bağlanmadan imamın sesli tekbiri ile rükûa gidilir. Rükû ve secdeler yapılır. Tahiyyat için oturulur. Sabah namazının son sünnetinin tahiyyatında okunduğu gibi okunur. Selamla namazdan çıkılır.
Selamdan sonra imam hutbe okumak için minbere çıkarken cemaat tekbir getirir. İmam, bayram namazı hutbesine “Hamd” ile değil “Allah-u Ekber, Allah-u Ekber, Lâ ilahe illalahu ve’llahu ekber, Allah-u Ekber ve lillahil-hamd” tekbiri ile hutbeye başlar. Cemaatte, imamın tekbirine iştirak eder.
Bayram namazında hutbeyi bayram namazından önce okumak mekruhtur. Hutbe okumayı da terk etmek sünneti terk olduğundan mekruh olur.
Ramazan bayramı hutbesinin konusu genelde “Sadaka-ı fıtır” dan olur. Kurban bayramı hutbesinin konusu ise “Kurban” ile alakalı olur.
Bayram namazından sonra camide nafile namaz kılmak mekruhtur. Bayram namazından önce ise hem evde ve hem de camide nafile namaz kılmak mekruh olur. Eve geldiğinde nafile namazı kılınabilir.
İmama, birinci rekâttaki zahit tekbirlerinden sonra uyan kişi; iftitah tekbirinden hemen sonra zahid tekbirlerini alır.
Birinci rekâtın rükû halinde yetişen, iftitah tekbirini ayakta alır. Rükû tamamlanmadan rükûa yetişebileceğine kanaati olan zahit tekbirlerini hemen alır ve rükûa dâhil olur. Rükûa yetişmekte endişesi olan iftitah tekbirini müteakip rükûa varır. Zahit tekbirlerini rükûda ikmal eder. Bu zahit tekbirleri rükû tesbihi yerine de geçer. Bu evredeki zahit tekbirlerinde rükû hâlinde olduğu için eller kaldırılmaz. Bu esnada imam rükûdan kalkacak olursa bu kişi üzerinde zahit tekbirlerini almak düşer.
Bayram namazının ikinci rekâtına yetişen kişi imam selam verirken kendisi selam vermeden ayağa kalkar. Kılamadığı birinci rekâtı zahit tekbirlerini alarak kılar.
Ramazan bayramı namazı, bayram günü her hangi bir müşkülünden tespit edilemediğinde ikinci günü kılınabilir. İkinci günü kılınamadığında o bayram namazı bir daha kılınmaz. Ancak Kurban bayramı namazı sıkıntılı durumlardan dolayı kılınamadığında üçüncü günü kılınabilir. Üçüncü günde kılınmadığında bir daha o da kılınmaz.
Kurban bayramı namazının niyetinde “Niyet ettim Allah rızası için vacip olan Kurban bayramı namazını kılmaya, uydum hazır olan imama” denir.
Kurban bayramı namazı da aynen Ramazan bayramı namazının aynısı olarak kılınır. Kurban bayramında Ramazan bayramından farklı olarak “Teşrik tekbirleri” vardır.
Bayram namazlarında, zahit tekbirlerini terk edenler ile fazla ya da eksik yapanlarda sehiv secdesi yaparlar.
TEŞRİK TEKBİRLERİ:
Kurban bayramının bir gün öncesi olan arife günü sabah namazının farzını müteakiben teşrik tekbirleri alınmaya başlanır. Farzın selamını müteakip hiçbir şey okunmadan “Allah-u Ekber, Allah-u Ekber, Lâ ilahe illallahu vallahu Ekber, Allah-u Ekber ve lillahi’l hamd” diyerek bir defa vacip olan tekbir söylenir. Bu tekbir üzerine namaz kılmak borç olan herkese vaciptir. Kadın, erkek, yolcu cemaat hâlinde veya tek başına kılsın fark etmez. Cemaat halinde kılınan namazın sonunda imam teşrik tekbirini almayı unutsa, cemaat bu tekbiri söyler.
Yeri geliş iken açıklayalım: Teşrik, ne demektir. Teşrik, kelime itibari ile güneşte eti kurutmak demektir. Araplar arasında Kurban etlerini bayramın birinci, ikinci ve üçüncü günlerinde et kurutmak adetti. Bu günlere teşrik günleri ismi oradan verilmiştir. Bazılarına göre de teşrik, yüksek sesle tekbir getirmek anlamındadır.
Ömrünüz uzun, kazancınız bereketli, bayramınız mübarek olsun! Hoşça kalın! Dostça kalın!
