5233 sayılı Kanun kapsamında mirasçılara getirilen “60 gün ve 1 yıl içinde başvuru” zorunluluğu, Anayasa’ya aykırı bulunarak geçersiz sayıldı. Karar, bugünkü Resmi Gazete’de yayımlandı ve 9 ay sonra yürürlüğe girecek.
Mardin 1. İdare Mahkemesi’nin yaptığı başvurunun ardından dosyayı değerlendiren AYM, mevcut süre şartlarının hem belirsiz olduğunu hem de mahkemeye erişim hakkını sınırlandırdığını belirterek iptal kararına hükmetti.
AYM: Süreler Öngörülemez, Hak Kaybına Yol Açıyor
Başvuruya konu maddede, terör olaylarında zarar gören kişilerin veya mirasçılarının olayı öğrendikten sonra 60 gün içinde valiliklere başvurması gerekiyordu. Yüksek Mahkeme, bu sürenin belirsizliği nedeniyle vatandaşların dava açma hakkının fiilen kısıtlandığını vurguladı.
Kararın gerekçesinde şu değerlendirmeler dikkat çekti:
-
60 gün–1 yıl arasında belirlenen süre, idarenin kusurunun veya sosyal risk ilkesinin uygulanıp uygulanmayacağının başvuru aşamasında tespit edilemeyeceği için hak kaybına neden oluyor.
-
Zararın hangi kanun kapsamında olduğu ancak yargılama sırasında anlaşılabiliyor.
-
Bu nedenle vatandaşların gerçek başvuru süresini öngörmesi mümkün değil.
-
5233 sayılı Kanun’daki süre şartı, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nda öngörülen 1–5 yıllık sürelerle çeliştiği için kanunilik ilkesini karşılamıyor.
Karar Ne Anlama Geliyor?
AYM’nin bu iptal kararıyla birlikte:
-
Terör mağdurları ve mirasçıları için katı süre sınırlamaları kaldırılıyor.
-
Tazminat başvurularında hak kayıplarının önüne geçilecek.
-
Süre konusunda yaşanan belirsizlik ortadan kalkacak.
-
Davalarda daha geniş başvuru süreci tanınmış olacak.
Türkiye genelinde binlerce mağduru ilgilendiren karar, hukukçular tarafından “emsal nitelikte” olarak değerlendiriliyor.
