Vücudun vitamin ve mineral ihtiyacını karşıladığı düşüncesiyle pazarlarda satılan ve bir tür kile (kaolinit) benzeyen bu sıkıştırılmış toprak, özellikle demir eksikliği yaşayanlar tarafından yoğun ilgi görüyor.
Gulboto: Dağlardan Pazara Uzanan Şifa İnancı
Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’in merkezi konumundaki Oş Pazarı, gulboto satışının yapıldığı ana merkezlerden biri. Taşa benzeyen bu sıkıştırılmış toprağın, vücuda gerekli kalsiyum ve demir gibi mineralleri sağladığına inanılıyor.
-
Temel Bileşen: Gulboto'nun temel bileşeni kaolinit (bir kil minerali) olarak biliniyor.
-
Kaynak: Gulboto, dağlık alanlardan ve mağaralardan özel yöntemlerle kazılarak toplanıyor. En meşhur ve kaliteli gulboto çeşitlerinin Batken bölgesinde üretildiği belirtiliyor.
Fıstık ve Çekirdek Tadında Çeşitler
Yıllardır Oş Pazarı'nda gulboto satan Barçın Caynakova, bu toprağın farklı tatlara sahip çeşitlerinin bulunduğunu belirtiyor.
"Mesela bu fıstık, diğeri de çekirdek tadı veriyor. Bunlara herhangi bir tat eklenmiyor. Yağlı, kuru ve tuzlu gibi çeşitleri oluyor. Allah'ın yarattığı doğal bir topraktır."
Caynakova’ya göre, gulboto tüketme isteği doğrudan vücuttaki mineral eksikliğiyle bağlantılı: "Vücutta kalsiyum, demir azaldığında insanın gulboto yiyesi geliyor. Eğer kişinin vitamin eksikliği yok ise gulboto hoşuna gitmez."
Caynakova, günümüzde tüketilen organik olmayan gıdalar nedeniyle birçok insanda mineral eksikliği oluştuğunu, bu nedenle gulbotoyu hem kadınların hem erkeklerin, hatta çocukların bile tercih ettiğini ifade ediyor.
Uyarılara Dikkat: Aşırı Tüketimden Kaçınmak Şart
Satıcılar, gulboto'nun zorlu bir süreçle, paslanan kayacıkların bıçakla temizlenerek üretildiğini belirtse de, Caynakova fazla tüketimin zararlı olabileceği konusunda da uyarıyor. Bu geleneksel tüketim şekli, halkın modern tıbbi olanaklara erişiminde zorluk yaşadığı veya geleneksel çözümlere daha çok güvendiği yerlerde hala önemini koruyor.
