MI6 şefi Richard Moore, Cuma günü Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Ukrayna ile devam eden savaştaki rolünü ve duruşunu eleştirerek, Putin'in "başarabileceğinden fazlasını ısırdığını" söyledi.
"Açıkçası, Putin kaldırabileceğinden fazlasını ısırdı. Kolay bir zafer kazanacağını düşünüyordu, ancak kendisi ve diğer birçok kişi Ukraynalıları hafife aldı.
Moore, istihbarat şefi olarak görevinden ayrılmadan önce İstanbul'daki İngiltere Başkonsolosluğu'nda düzenlenen törende yaptığı konuşmada, "Gerçekten de Putin'in eylemleri Ukrayna'nın ulusal kimliğini güçlendirdi, ülkenin Batı'ya doğru gidişini hızlandırdı ve İsveç ile Finlandiya'yı NATO'ya katılmaya ikna etti" dedi.
Görev yaptığı yıllarda Rusya-Ukrayna savaşına odaklanıldığını belirten Moore, İngiltere'nin Ukrayna'nın kendini savunması ve küresel barış ve güvenlik için hayati önem taşıyan ilkeleri savunması konusunda Ukrayna'ya destek olmak için çaba gösterdiğini belirterek, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'nin rolünü övdü.
"Görevdeki ilk haftamda onunla öğle yemeğinde buluştuğumu hatırlıyorum; siyasette yeniydi, deneyimsizdi ve tecrübesizdi. Ama o zaman bile kararlılığı ve direnci ortadaydı. Bugün olduğu lidere dönüşmesini izlemek olağanüstü bir ayrıcalıktı. Ona büyük saygı duyuyorum," dedi.
İngiliz halkının Ukrayna milletiyle dayanışma içinde olmasından gurur duyduğunu ve desteğin güçlü bir şekilde devam ettiğini, bunun da ardışık başbakanların Kiev'in yanında durma kararlılığını pekiştirdiğini belirten Moore, Ukrayna halkının çektiği acının "muazzam" olduğunu söyledi.
"Savaş, II. Dünya Savaşı'ndan bu yana Avrupa'da görülmemiş düzeyde ölüm ve yıkıma sahne oldu ve siviller soğukkanlı ve hesaplı bir vahşetle hedef alındı. Rusya, son haftalarda sivil hedeflere yönelik saldırılarını daha da artırdı," diye ekledi.
Rusya'da da can kayıpları yaşandığına dikkat çeken Moore, Putin'in insan hayatına saygısızlığının Ukraynalılarla sınırlı olmadığını, kendi vatandaşlarına da yansıdığını söyledi.
ABD Başkanı Donald Trump'ın savaşı sona erdirme çabalarını ve Zelenski'nin "son derece zorlu uzlaşmalar" yapmaya hazır olmasını öven Moore, Putin'in Ukrayna'nın tamamen teslim olmasıyla sonuçlanmadığı sürece müzakerelere gerçekten ilgi duyduğuna dair bir niyet görmediğini söyledi.
"Bizi oyalıyor çünkü mesele her zaman egemenlikti. Putin, Ukrayna'nın egemenliğini ve bir ülke ve ulus olarak varlığını inkar ediyor." diye ekledi.
"Aleksey Navalni gibi bazıları inançları uğruna açıkça direniyor ve ölüyor. Ancak diğerleri, muhataplarının kültürlerine kendilerini kaptıran MI6 istihbarat görevlileriyle birlikte çalışarak bunu gizlice yapıyor," diyen Moore, Rusya'da "paylaşacak gerçekleri" olan kişileri öne çıkıp MI6 ile iletişime geçmeye davet etti.
"Prag'da, Putin'in gündeminden hayal kırıklığına uğramış ve dehşete düşmüş Rusları bizimle casusluk yapmaya çağırdım. Tıpkı büyükanne ve büyükbabalarının ve anne babalarının yaptığı gibi. Onların ve dünyanın dört bir yanındaki diğer ajanların cesareti sayesinde, bakanlarımız çoğu zaman en azından diğer tarafta ne olduğunu bilerek kendi kartlarını oynuyorlar," diye ekledi.
- İstihbarat konusunda İngiltere kadar işbirlikçi bir ülke yok
MI6'nın dünya çapında istihbaratta oynadığı rolü vurgulayan Moore, "Dünya çapında istihbarat iş birliğinde onlarınkinden daha iyi kimse yok" dedi.
"Ancak Birleşik Krallık, parçalarının toplamından çok daha fazlasıdır. Gizli kalmak için daha açık olmamız gerektiğini söylediğimde, bunu kastetmiştim. Önemli olan hız, yenilik ve Birleşik Krallık içinde güven oluşturmaktır ve bu güveni MI6 dışındaki ortaklara da yaymak, önümüzdeki yıllarda etkili ve güncel kalacaktır. Bu daha geniş ekibin bir parçası olarak, güven, gerçek, aldatma ve casusluk, hizmetimizin ve ülkemizin karşılaştığı en büyük zorluğun temel bileşenleridir," diye ekledi.
"Atandığımda, Britanya'nın ulusal çıkarlarını ilerletebileceğim durumlarda daha sık ve daha açık konuşmaya karar verdim. Londra'daki Kraliyet Birleşik Hizmetler Enstitüsü'ndeki ilk kamusal müdahalemde, MI6'nın gizli kalabilmek için daha açık olması gerektiği paradoksunu dile getirdim," diye ekledi.
Özellikle daha güçlü teknoloji ortaklıkları kurarak ve Instagram gibi platformlar veya kamusal konuşmalar aracılığıyla halkla daha açık bir şekilde bağlantı kurarak hizmetin modernleşmeye ve uyum sağlamaya devam etmesi gerektiğini söyledi.
Daha fazla kadın ve etnik azınlık çalışanının liderlik rollerine yükselmesiyle ilerleme kaydedildiğini, ancak hâlâ gidilecek çok yol olduğunu belirtti. Kadınlar iş gücünün yalnızca %40'ını, etnik azınlıklar ise %10'unun biraz altında bir kısmını oluşturuyor.
Ekonomik olarak dezavantajlı kesimlerden yeteneklerin çekilmesinin gerekliliğinin altını çizen Başkan Yardımcısı, değişime en acil ihtiyaç duyulan alanın teknoloji olduğunu söyledi.
- Türkiye'nin uluslararası sistemdeki rolü 'kritik ve önemli'
Türkiye'nin küresel sistemdeki rolüne vurgu yapan Moore, Ankara'nın "uluslararası sistemde yüzyıllardır olduğu gibi kritik ve önemli bir öneme sahip olduğunu" söyledi.
Ankara'nın Ukrayna'nın egemenliğine ve bağımsızlığına "güçlü" desteğini vurgulayan Moore, Türkiye'nin, Londra'nın Kafkasya ve Orta Asya'nın istikrarını, yıkıcı dış müdahalelerden korunarak sürdürme hedefiyle aynı çizgide olduğunu söyledi.
“Türkiye, etnik bağları bulunan Kırım Tatarlarının yaşadığı acılardan ve en önemlisi uluslararası hukuka ve BM Şartı'na olan bağlılığından hareketle, Ukrayna'nın egemenliğine ve bağımsızlığına güçlü bir şekilde destek vermiştir.
"Güneyde, sözde IŞİD teröristleri DEAŞ'a karşı birlikte savaştık. Suriye'de Esad sonrası istikrarı güçlendirmek için çalıştık. 7 Ekim'deki vahşi ve insanlık dışı vahşete karşı ortak bir öfke ve Gazze'deki masum Filistinlilerin çektiği korkunç acılara karşı derin bir üzüntü duyuyoruz. Hem İsrailliler hem de Filistinliler için kalıcı güvenlik ve refahın ancak iki devletli bir çözümle sağlanabileceğine inanıyoruz." diye ekledi.
"Terörle mücadele konusunda, gördüğünüz gibi, İngiltere'deki kardeş kurumlarımızla, Terörle Mücadele (CT) polis teşkilatı ve Türkiye de dahil olmak üzere yurtdışındaki ortaklarımızla yakın bir şekilde çalışmaya devam ediyoruz ve terör tehdidine sürekli odaklanıyoruz" dedi.
