Lületaşı Eskişehir için önemli bir maden.
Dünyada da en iyi lületaşı bir tek Eskişehir’in belli bir bölgesinden çıkıyor.
Lületaşı öyle çok çıkan bir maden değil, yani tonlarla falan çıkmıyor.
Küçük parçalar halinde çıkan bu maden daha çok süs eşyaları, küçük heykeller, büstlerin yapımında kullanılıyor.
Çünkü çok ince bir işleme gerektiriyor.
***
Lületaşı çok uzun yıllardır Eskişehir’de işleniyor.
Yine uzun yıllar önce çok sayıda ustası bulunurken şimdilerde usta sayısı giderek azalıyor.
Çok fazla getirisi olmadığı için de gençler lületaşı işlemeciliğine rağbet etmiyor ve ustalar da bir bir yok oluyor.
Zaman zaman lületaşının ekonomiye daha fazla katkısı olması için çeşitli çalışmalar yapılıyor ancak öyle kalıyor.
***
Şu sıralar Eskişehir Sanat Derneği bu konuda kafa yoruyor ve bazı çalışmalar yapıyor.
Geçtiğimiz günlerde Sanat Derneği’nin düzenlediği ve Eskişehir Lületaşı El Sanatları Koruma ve Yaşatma Derneği ile Eskişehir Saatçiler Esnaf Sanatkarlar Odası’nın destek verdiği lületaşı ile ilgili 3 sivil kurumun bir araya gelerek “Lületaşımızı konuşalım!” paneli yapıldı.
Lületaşının sorunlarını konuştu.
Panelde Lületaşı ile ilgili en önemli çalışmaları bulunan Eskişehir Teknik Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi emekli öğretim üyesi Prof. Dr. Ertuğrul Algan, Eskişehir Esnaf Sanatkarlar Saatçiler Odası Başkanı, Lületaşı Sanatçısı Sema Ersoy ve Eskişehir Sanat Derneği Başkanı, Sanat Yazarı Şehabeddin Tosuner konuşmacı oldular.
***
Lületaşının en ağırlıklı olarak kullanıldığı alanlardan biri de pipo yapımı.
Nikotini emme özelliği bulunan lületaşı pipolar sigaraya karşı geliştirilmiş.
Panelde lületaşının çok daha değişik alanlarda kullanılması görüşü ağır bastı.
Lületaşı işlemeciliğini genelde erkekler yapmış şimdiye kadar, öyle de devam ediyor.
Bir kadın olarak lületaşı sanatçısı Sema Ersoy’a bir kulak verdiğimizde
“Lületaşında kadın eli olarak biz de varız. Kadının kullandığı takılar artık kadınların elinden çıkacak” diyor.
Eskişehir Sanat Derneği Başkanı Şehabeddin Tosuner de “Eskişehir’de bir çok müze var, bir lületaşının müzesi yok” diyerek tepkisini gösteriyor.
Lületaşı sanatçısının eğitimi müzede başlar diye de devam ediyor ve şunları söylüyor. “Kurslardan kazanılmış lületaşı sanatçımız yoktur. Lületaşı okulu denendi. Üniversiteler de lületaşı sanatçısı yetiştiremez. Dünyanın bütün el sanatları birebir usta çırak çalışmasıyla yetiştirilmektedir.”
***
Çok fazla getirisi olmadığı için gençler ilgi göstermiyor, dolayısıyla çırak da yetişmiyor.
Hal böyle olunca da bir daha çok lületaşı sadece konuşuruz.
