ABD ile Çin arasındaki ticaret gerginliği her geçen gün iki tarafın aldığı önlemlerle devam ederken, soya fasulyesi ticaret savaşlarında yeni bir cephe haline geldi.
İki ülke arasındaki ticaret gerginliğinin tırmanması, küresel piyasalarda risk algısını artırarak emtia fiyatlarını etkiliyor.
Çin, nadir toprak elementlerinin ihracatını kısıtlamak için yakın zamanda ek önlemler getirdi ve buna karşılık ABD Başkanı Donald Trump, 1 Kasım'dan itibaren Pekin'e mevcut tarifeye ek olarak %100 gümrük vergisi uygulayacağını ve tüm kritik yazılımlara ihracat kontrolleri getireceğini duyurdu.
Son sosyal medya paylaşımında Çin'in "kasıtlı olarak Amerikan soya fasulyesi satın almadığını" iddia ediyor.
Ancak Çin, Trump'ın göreve gelmesinden bu yana ABD'nin yerini alacak bir kaynak olarak soya fasulyesi ithalatını çeşitlendirdi. Raporlar, Çin'in Aralık ve Ocak ayları için soya fasulyesi arzının büyük bir kısmını henüz karşılayamadığını ve Brezilya kargolarındaki yüksek fiyatların alıcıları uzaklaştırdığını gösteriyor.
Pekin, yakın vadeli soya ihtiyacını karşılamak için devlet rezervlerini kullanmak zorunda kalabilir ve bu olasılık soya piyasasını etkiliyor.
Soya fasulyesi, 2025 yılına bushel başına 10,10 dolardan başlayarak geçen yılın sonuna göre ılımlı bir artış gösterdi, yıl içerisinde bir ara 9,70 dolara düştü ve 10,82 dolar civarında sabitlendi.
Asya piyasaları uzmanı Sadi Kaymaz, Anadolu Ajansı'na yaptığı açıklamada, "Soya fasulyesi, çiftçilerin Trump'ın seçilmesinde büyük rol oynaması nedeniyle Washington'da sosyopolitik öneme sahip bir ürün" dedi.
ABD'nin, Brezilya ile birlikte dünyanın en büyük iki soya ihracatçısından biri olduğunu ancak Çin'in soya fasulyesinde kendi kendine yetemediğini kaydetti.
Kaymaz, Çin'in büyük hayvancılık sektörü nedeniyle soya fasulyesi ihtiyacının önemli bir kısmını Çin dışından karşılamak zorunda kaldığını, ABD-Çin gerginliği nedeniyle son yıllarda Pekin'in Brezilya'ya yöneldiğini söyledi.
Çin'in ABD'den soya fasulyesi siparişini neredeyse durdurması nedeniyle soya fasulyesinin bu yıl Chicago Ticaret Borsası'nda zayıf işlem gördüğünü söyledi.
Trump, Çin'in soya fasulyesi siparişlerini azaltarak düşmanca davrandığını söyleyerek ve Çin'den yemeklik yağ ithalatını durduracağı tehdidinde bulunarak buna öfkelendi.
Yüksek faiz oranları ve artan gübre maliyetleri de çiftçilerin üzerindeki baskıyı artırıyor.
Tarım analistleri, Çin'in yıl sonuna kadar yaklaşık 10 milyon ton soya fasulyesi satın alması gerektiğini söylüyor" dedi.
Kaymaz, Brezilya'dan yapılan sevkiyatların hava koşulları ve nakliye maliyetleri nedeniyle buşel başına yaklaşık 3 dolar arttığını belirterek, Brezilya soya fasulyesinin hala pahalı olması ve ABD soya fasulyesinin "politik olarak yasak" olması nedeniyle Çin'in ekim ortasından itibaren bekle-gör yaklaşımını benimsediğini söyledi.
"Çinli tarım analistleri, birkaç yıldır yoğun alımlarla biriktirdiği 44 milyon tonluk ticari stokların tampon görevi görebileceğini belirterek, bu noktada devlet rezervlerinin kullanılabileceğini söylüyor."
Kaymaz, ABD ile Çin arasında olası bir ticaret savaşı ateşkesinin soya fasulyesi fiyatlarını artırabileceğini söyledi.
"Brezilya'nın soya fasulyesi ihracat hacmi yılın ilk dokuz ayında 102 milyon tonu aşarak yeni bir rekora imza attı," dedi. "Çin'in iştahı bunda büyük rol oynuyor; Brezilya'nın bu yıl ihraç ettiği her 100 ton soya fasulyesinin 79 tonu Çin'e gitti."
Çin'in, selüloz, kahve, mısır ve diğer birçok kaynağın yanı sıra dünyanın en büyük demir cevheri madencisi Vale için de en büyük pazar olduğunu kaydetti.
Trump'ın Brezilya'ya %50 gümrük vergisi uygulamasının ardından Çin, giderek daha fazla Arabica kahve çekirdeği satın almaya başladı.
