AK Parti hükümetinin seçim beyannamesinde yer alan ve dar gelirli vatandaşların yaşam standardını yükseltmeyi amaçlayan Vatandaşlık Maaşı projesine dair önemli detaylar netleşmeye başladı. Sosyal politika uzmanı Doç. Dr. Abdulkadir Yüksel, uygulamayı "Bir hane için belirli bir gelir garantisi verilmesi olarak düşünebiliriz" sözleriyle özetledi ve uygulamanın ne zaman hayata geçeceğine dair kritik duyumları paylaştı.
Vatandaşlık Maaşı Nasıl İşleyecek?
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi'nden Doç. Dr. Abdulkadir Yüksel, sosyal politika literatüründe "evrensel temel gelir" olarak adlandırılan bu kavramın, Türkiye'deki uygulanma şeklini anlattı.
Yüksel'in ifadelerine göre, planlanan uygulama şu prensibe dayanacak:
-
Gelir Garantisi: Devlet, her hane için belirli bir gelir alt sınırı belirleyecek (örneğin 20.000 TL).
-
Farkın Ödenmesi: Hanenin mevcut aylık geliri, belirlenen bu garantinin altında kalıyorsa, aradaki fark devlet tarafından aileye ödenecek.
-
Örnek Senaryo: Eğer hane geliri 15.000 TL ise, devlet 5.000 TL destek sağlayarak hane gelirini 20.000 TL garanti sınırına tamamlayacak.
Uzman Tavsiyesi: Asgari Ücrete Endeksleme
Doç. Dr. Yüksel, vatandaşlık maaşı miktarının her yıl belirlenen asgari ücrete endekslenmesi ve bu sayede güncel ekonomik koşullara uyum sağlaması gerektiğini tavsiye etti.
Sosyal ve Ekonomik Kazanımlar Neler Olacak?
Bu sosyal politika uygulamasının temel hedefleri ve kazanımları şunlardır:
-
Gelir Eşitsizliğini Azaltma: Gelir dağılımı makasının daraltılması ve eşitsizliklerin iyileştirilmesi hedefleniyor.
-
Yoksullukla Mücadele: Yoksullukla mücadelede önemli bir adım atılacağı düşünülüyor.
-
Sadeleşme: Mevcut karmaşık sosyal yardım sisteminin bu uygulama ile sadeleşmesi bekleniyor.
İlk Pilot Uygulama Bölgeleri Neresi Olacak?
Vatandaşlık maaşı projesi üzerine Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı ile Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nın yoğun bir çalışma yürüttüğü biliniyor.
Doç. Dr. Yüksel, "Aldığımız duyumlara göre pilot uygulamalar yapılacak" diyerek projenin aşamalı ilerleyeceğini belirtti.
-
İlk Bölgeler: Pilot uygulamanın öncelikle deprem bölgesi ve yoksulluğun daha derin olduğu büyük şehirlerde başlaması gündemde.
-
İşgücü Kaygısı: Uzmanlar, uygulamanın işsizliği ve kayıt dışılığı artırma kaygılarına karşı, belirlenecek maaş miktarının işgücüne katılımı etkilemeyecek düzeyde olacağının altını çiziyor.
Önümüzdeki günlerde yapılacak resmi açıklamalarla uygulamanın takvimi ve kesin sınırları netleşecektir.
