Ars Technica'nın haberine göre, NASA'nın geçici yöneticisi, SpaceX'in Starship iniş aracının geliştirilmesindeki gecikmeler ve Beyaz Saray'ın Çin'den önce Ay'a ulaşma yönündeki artan baskıları nedeniyle ajansın Ay'a iniş stratejisinde büyük değişiklikler duyurdu.
Pazartesi günü Fox News'e konuşan Sean Duffy, özel şirket SpaceX'in NASA ile 2,9 milyar dolarlık İnsan İniş Sistemi sözleşmesinin gerisinde kaldığını söyledi. Başkan Donald Trump'ın mevcut döneminde ABD'li astronotların Ay yüzeyine inmesini istediğini ve NASA'nın yeni Ay iniş aracı tasarımları için yarışmayı yeniden açacağını da sözlerine ekledi.
"Programın gerisindeler ve bu yüzden başkan Çinlileri yenmemizi istiyor," dedi aynı zamanda ABD Ulaştırma Bakanı olan Duffy. "Bu yüzden sözleşmeyi açma sürecindeyim. Blue (Origin) gibi şirketlerin ve belki de başkalarının da dahil olacağını düşünüyorum."
Bu duyuru, NASA'nın 2027 yılına kadar mürettebatlı Ay'a iniş yapma hedefinin artık gerçekçi olmadığını resmen kabul ettiğini gösteriyor.
Elon Musk'ın sahibi olduğu SpaceX ve Blue Origin, yeniden kullanılabilir Ay iniş araçları geliştirmek için NASA ile halihazırda sözleşmelere sahip. Ancak, uzayda yakıt ikmali gibi önemli teknik engeller, ilerlemeyi yavaşlattı. Duffy ayrıca Lockheed Martin gibi geleneksel havacılık şirketlerinin de rekabete katılabileceğine işaret etti.
Lockheed, pazartesi günü alternatif iniş aracı konseptleri üzerinde çalıştığını ve NASA'yı "mümkün olan en kısa sürede" desteklemeye hazır olduğunu doğruladı.
Lockheed Martin Space'in keşif ve teknoloji stratejisi başkan yardımcısı Bob Behnken, "Lockheed Martin, bu yıl boyunca NASA'ya insanları mümkün olan en kısa sürede Ay'a geri döndürmek için güvenli bir çözüm seçeneği sunacak insanlı ay iniş araçları için önemli teknik ve programatik analizler gerçekleştirdi" dedi.
Programın genişletilmesi Kongre'den ek fon gerektirebilir ve bu da toplam maliyetin 20 ila 30 milyar dolar arasına çıkması anlamına gelebilir; bu da orijinal SpaceX sözleşmesinin değerinin yaklaşık 10 katıdır.
Musk ise gecikmelerle ilgili endişeleri reddederek ABD sosyal medya şirketi X'te şunları yazdı: "SpaceX, uzay endüstrisinin geri kalanına kıyasla şimşek gibi ilerliyor... Dahası, Starship tüm Ay görevini üstlenecek. Sözlerimi aklınızda tutun."
Musk, Trump'ın en büyük kampanya bağışçısı ve yakın danışmanıydı, ancak ikilinin arası yaz aylarında bozulmuştu.
Hem siyasi hem de teknik baskılar artarken, NASA'nın Ay hedeflerinin geleceği, Duffy'nin öngördüğü genişletilmiş rekabetin ilerlemeyi gerçekten hızlandırıp hızlandıramayacağına bağlı olabilir.
