BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, İsrail'in Filistin Batı Şeria'sındaki yasadışı yerleşim birimlerini "ahlaki, yasal ve siyasi açıdan tahammül edilemez" olarak nitelendirerek, bu durumu sert bir dille eleştirdi.
Guterres, New York'ta Filistin ve iki devletli çözüm üzerine düzenlenen uluslararası bir konferansta yaptığı konuşmada, "Hiçbir yanılsamaya kapılmayalım: İsrail-Filistin sorunu nesillerdir çözümsüz kaldı" dedi ve diplomasi ile BM kararlarının başarısızlığına vurgu yaptı.
Guterres, etkinliği düzenledikleri için Fransa ve Suudi Arabistan'a teşekkür ederek başladı ancak ABD'nin Filistinli yetkililere bu haftaki BM Genel Kurulu ve ilgili toplantılarda "tam olarak temsil edilme fırsatını" vermemesi ve onlara vize vermemesi nedeniyle "hayal kırıklığı" yaşadığını ifade etti.
Gazze Şeridi'ndeki "tahammül edilemez" durumun hızla kötüleşmesini kınayan Guterres, "Uluslararası hukuk ihlal edildi. Onlarca yıllık diplomasi yetersiz kaldı" dedi.
İki devletli çözüme ihtiyaç duyulduğunu kaydeden BM Genel Sekreteri, son dönemde daha fazla üye ülkenin Filistin devletini tanımasını memnuniyetle karşıladı.
Guterres, 7 Ekim 2023 olaylarını kınarken, "Filistin halkına yönelik toplu cezalandırmayı veya herhangi bir etnik temizliği haklı çıkaracak hiçbir şey yoktur" dedi.
O zamandan beri yaşanan vahşetleri sıralarken, "Gazze'nin sistematik olarak yok edilmesi. Nüfusun aç bırakılması. Çoğu kadın ve çocuk olmak üzere on binlerce sivilin ve yüzlerce insani yardım çalışanımızın öldürülmesi." dedi.
'İki devletli çözüme varoluşsal tehdit'
İşgal altındaki Batı Şeria'daki kötüleşen durumla ilgili olarak Guterres, "Yerleşimlerin durmaksızın genişlemesi, artan ilhak tehdidi ve yerleşimci şiddetinin yoğunlaşması, iki devletli çözüme yönelik varoluşsal bir tehdittir" dedi.
"Bunların hepsine son verilmeli" diyen Trump, bunu "ahlaki, yasal ve politik olarak kabul edilemez" olarak nitelendirdi.
Tüm devletleri iki devletli çözüme "yeniden bağlı kalmaya" çağıran Guterres, muhaliflerine "Alternatif nedir?" diye sordu.
"Filistinlilerin temel haklarından mahrum bırakıldığı, evlerinden ve topraklarından sürüldüğü, sürekli işgal, ayrımcılık ve boyunduruk altında yaşamaya zorlandığı tek devlet senaryosu mu?" diye sordu.
Böyle bir "tek devlet" senaryosunun "İsrail'in küresel sahnede giderek artan izolasyonunu daha da artıracağını" vurgulayan BM Genel Sekreteri, "Filistinliler için devlet olma hakkı bir ödül değil, bir haktır" ifadesini yineledi.
"Devlet kurma hakkını reddetmek her yerdeki aşırılıkçılara bir armağan olacaktır" diyen Trump, bunun sadece dünya çapında "radikalizmin" önünü açacağını sözlerine ekledi.
Guterres, konferansın "hukuksuz işgalin sona erdirilmesine yönelik geri dönüşü olmayan ilerlemeyi teşvik eden ve uygulanabilir iki devletli çözüme yönelik ortak özlemimizi gerçekleştiren bir katalizör" olması gerektiğini söyledi.
Tüm tarafları "cesur ve ilkeli" bir liderlik göstermeye çağıran Obama, ayrıca tüm üye devletlere "İsrail halkı, Filistin ve tüm insanlık için iki devletli çözümün sağlanmasını" çağrısında bulundu.
