Katılımcılar, yürünebilir şehirler, bisikletin önemi ve toplu taşıma odaklı çözümlerle herkes için kapsayıcı ulaşım vizyonunu tartıştı. Katılımcılar, bisikletin eğlence olduğu kadar, ulaşım aracı olduğu bilincinin yaygınlaşması gerektiğini vurguladı.
Avrupa Komisyonu’nun sürdürülebilir kentsel mobilite konusunda öncü farkındalık kampanyası olan Avrupa Hareketlilik Haftası’nın (16-22 Eylül) Türkiye ayağı, İstanbul Ticaret Üniversitesi’nin ev sahipliğinde düzenlenen ‘Hareketlilik Sohbetleri: Herkes İçin Sürdürülebilir Şehirler İnşa Etmek’ paneliyle sona erdi. Etkinlik, İstanbul Ticaret Üniversitesi, İktisadi Kalkınma Vakfı (İKV), AB Bilgi Merkezleri, Bisikletliler Derneği ve Trafikte Ortak Akıl Projeleri Derneği iş birliğiyle gerçekleştirildi. Panelde, İstanbul Ticaret Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanı Dr. İsrafil Kuralay, Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Berk Ayvaz, Üniversitenin Ulaştırma Sistemleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Mustafa Ilıcalı, İKV Genel Sekreter Yardımcısı M. Gökhan Kilit, WRI (World Resources Institute – Dünya Kaynakları Enstitüsü) Türkiye Kentsel Hareketlilik Yöneticisi Cemil Oğuz, Bisikletliler Derneği Başkanı Murat Suyabatmaz, Tüketici Birliği Federasyon Başkanı Mehmet Bülent Deniz, İstanbul Rehberler Odası yöneticileri, kamu kurumlarının temsilcileri, akademisyenler ve öğrenciler katıldı.
YÜRÜYÜŞ VE BİSİKLET KULLANIMI ARTMALI
Açılış konuşmasını yapan Dr. İsrafil Kuralay, İstanbul’un büyüklüğü ve karmaşıklığı nedeniyle hareketliliğin azaldığına dikkat çekti. Daha fazla yürüme, açık alan ve bisiklet kullanımı için çağrı yapan Dr. Kuralay, İstanbul’un yedi tepeli coğrafyasının iki tekerlekli ulaşım ve yaya hareketliliği açısından kolaylaştırılması gerektiğine dikkat çekti.
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİN ÜÇ BOYUTU
Prof. Dr. Berk Ayvaz ise konuşmasında sürdürülebilirliğin ekonomi, çevre ve sosyal boyutlarıyla ele alınması gerektiğini vurguladı. Prof. Dr. Ayvaz, karbon emisyonlarını azaltan, kendi kendine yetebilen ve Birleşmiş Milletler’in 17 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi’ne uyumlu şehirlerin inşa edilmesi gerektiğini belirterek, bu hedeflere ulaşmada bireysel farkındalık ve eylemlerin önemini vurguladı
AB PROJELERİ VE DEPREM ANINDA TRAFİK YÖNETİMİ
Prof. Dr. Ilıcalı da Türkiye’nin bir AB adayı ülke olarak eğitim ve projelerde önemli adımlar attığını belirtti. Prof. Dr. Ilıcalı, deprem anında trafik yönetimine ilişkin yürütülen önemli bir AB projesinin tamamlanmak üzere olduğunu ifade ederek, İstanbul Ticaret Üniversitesi’nin bu tür çalışmalara verdiği desteği hatırlattı.
HERKES İÇİN HAREKETLİLİK
M. Gökhan Kilit de İKV’nin 1965’ten bu yana Türkiye-AB ilişkilerine odaklanan bir düşünce kuruluşu olduğunu ve İstanbul AB Bilgi Merkezi’ne ev sahipliği yaptığını söyledi. Kilit, “Herkes İçin Hareketlilik” temasının engelli, yaşlı, düşük gelirli ve kırsal bölgelerde yaşayan kişilerin ulaşım engellerine çözüm üretmeyi amaçladığını belirtti.
TRAFİK SORUNLARINA ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Panelin moderatörlüğünü üstlenen Kilit’in yönettiği oturumda ise Prof. Dr. Ilıcalı, İstanbul’daki trafik sorunlarını masaya yatırdı. Trafik kültürü eksikliği, bireysel araç kullanımının fazlalığı, plansız altyapı, düzensiz sinyalizasyon ve toplu taşıma yetersizliğinin temel nedenler olduğunu belirten Prof. Dr. Ilıcalı, trafik kazalarının %99’unun insan hatasından kaynaklandığını söyledi. Çözüm olarak kısa vadede geometrik düzenlemeler, adaptif kavşak sistemleri, EDS uygulamaları, deniz ulaşımının aktif kullanımı ve çocuklara yönelik trafik bilinci eğitimleri önerdi. Prof. Dr. Ilıcalı, orta ve uzun vadede ise toplu taşımanın rehabilitasyonu, yeni nesil metrobüsler, lastik tekerlekli metro sistemleri ve ulaşım-imar planlarının entegrasyonunun gerekli olduğunu vurguladı. Ayrıca Prof. Dr. Ilıcalı, yetki karmaşasının çözümü için “3K Formülü” (Kadro, Kaynak, Koordinasyon) etrafında yasal düzenlemelerin yapılması gerektiğinin altını çizdi.
BİSİKLET MODERN ŞEHİRLERİN ANAHTARI
Murat Suyabatmaz da bisikletin 200 yıllık geçmişine rağmen modern şehirlerde yeniden yükselişe geçtiğini belirtti. Almanya’nın Münster şehri, Çin’deki bisiklet yolları ve Avrupa’daki kullanım alışkanlıklarından örnekler veren Suyabatmaz, bisikletin BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’ne katkılarını anlattı. Sağlıktan çevreye, yoksullukla mücadeleden eşitsizliklerin giderilmesine kadar bisikletin kritik rolüne dikkat çeken Suyabatmaz, elektrikli kargo bisikletleri ve bisiklet turizmi gibi yeni ekonomik modellerin de önemini vurguladı.
YEREL UYGULAMALARDAN ÖRNEKLER
Cemil Oğuz ise Kadıköy’de yürütülen “Yaşanabilir Mahalle Caferağa Projesi”ni örnek gösterdi. Engelsiz erişim uygulamaları, yürünebilirlik analizleri ve taktiksel şehircilik çalışmalarıyla toplum katılımının sağlandığını belirten Oğuz, hareketliliğin sadece yolculuk değil, adil hizmet erişimi, sağlık ve konfor anlamına geldiğini söyledi.
TOPLUMSAL FARKINDALIK VE YATIRIM İHTİYACI
Soru-cevap bölümünde, Türkiye’de bisikletin hâlâ oyuncak olarak görüldüğü kesimler bulunduğu vurgulandı. Toplumsal farkındalığın artırılması gerektiği vurgulanarak, yerel yönetimlerin ve merkezi idarenin bu alanda daha fazla inisiyatif alması, yasal düzenlemeleri hayata geçirmesi ve yatırımları artırmasının önemine değinildi. Etkinlik fotoğraf çekimi ile tamamlandı.