“Eşek gibi yapacaksın” ifadesi, halk arasında bir işi ne kadar zor ya da istenmeyen bir şekilde olursa olsun mutlaka yapılacağı anlamında kullanılır. Ancak bu deyimin kökeninde, şaşırtıcı derecede anlamlı bir hikâye bulunuyor.
Hikâye, yaşlı bir çiftçinin eşeğinin bir gün kazara kuyuya düşmesiyle başlar. Çiftçi, ne yaparsa yapsın eşeği kuyudan çıkaramaz. Sonunda çaresizce durumu kabullenir: Eşek artık yaşlıdır, kuyu da kapatılmalıdır. Komşularını yardıma çağırır ve hep birlikte kuyuyu toprakla doldurmaya başlarlar.
İlk başta eşek, üzerine atılan her kürek toprakla birlikte acı acı anırır. Fakat bir süre sonra sesler kesilir. Meraklanan çiftçi kuyunun içine baktığında inanılmaz bir manzarayla karşılaşır:
Eşek, üzerine atılan toprağı silkeleyip altına basmakta, her kürek toprağı bir basamak gibi kullanarak yavaş yavaş yukarı tırmanmaktadır. Sonunda kendi çabasıyla kuyudan çıkar.
Bu hikâye, “eşek gibi yapacaksın” sözünü yeni bir anlamla buluşturuyor: Hayat üzerimize ne kadar toprak atarsa atsın, onu silkeleyip altımıza basarak yükselebiliriz. Pes etmek yerine sabır, akıl ve azimle hareket ettiğimizde en zor durumların bile üstesinden gelebiliriz.