Acıbadem Altunizade Hastanesi Çocuk Endokrinoloji Uzmanı Dr. Gülcan Seymen “Son yıllarda özellikle otoimmün tiroit hastalıklarında, ergenlik öncesi ve ergenlik dönemindeki çocuklarda belirgin bir artış gözlenmektedir. Hastalık çoğu zaman sinsi ilerlediği ve belirtileri sıklıkla stres, ergenlik ya da beslenme bozukluğu gibi başka nedenlere yorulabildiği için geç tanı alabilmektedir. Bu nedenle basit bir kan testi ile tiroit fonksiyonları mutlaka değerlendirilmelidir” diyor.
Tiroit hormonlarının çocuklarda büyüme, kemik ve zeka gelişimi, enerji üretimi, vücut ısısı, sindirim sistemi hareketliliği ve ruhsal denge gibi pek çok yaşamsal fonksiyonu düzenlediğini vurgulayan Dr. Seymen “Tiroit hormon yetersizliği tedavi edilmezse büyüme ve gelişim geriliği, dikkat eksikliği, kilo alımı ve depresyon gibi ciddi sonuçlara yol açabilir. Özellikle bebeklik ve erken çocukluk döneminde fark edilmezse, zeka gelişimi kalıcı olarak etkilenebilir. Oysa erken tanı konulan tiroit hastalıkları kolaylıkla tedavi edilebilir ve çocuğun gelişimi normale dönebilir” diye konuşuyor.
Çocuk Endokrinoloji Uzmanı Dr. Gülcan Seymen, sinsice ilerleyen tiroit hastalıklarının çocuklarda gözden kaçan 6 önemli belirtisini anlattı, önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.
- Boy uzamasında yavaşlama
Tiroit hormonları, kemik gelişimi ve büyüme plakları üzerinde doğrudan etkilidir. Bu nedenle tiroit bezinin az çalıştığı durumlarda çocuğun boy uzaması belirgin şekilde yavaşlar. Aileler çoğu zaman bunu geç büyüme ya da genetik yapıya bağlayabilir. Ancak özellikle son 6 ayda boy artışı yoksa veya büyüme eğrilerinde sapma varsa, mutlaka tiroit fonksiyonları değerlendirilmelidir. Geciken tanılar, kalıcı boy kısalığı riskini artırabilir.
- Sürekli halsizlik ve uykuya meyilli olma
Hipotiroidi (tiroit hormonunun normalden az üretilmesi) durumunda enerji üretimi yavaşladığı için çocuk kendini sürekli yorgun, bitkin ve isteksiz hisseder. Sabahları uyanmakta zorlanabilir, okulda uykulu olur, gün içinde aktivitelere ilgisi azalır. Bu yorgunluk fiziksel hareketlilik sonrası değil, genellikle dinlenmeye rağmen geçmeyen bir tükenmişlik halidir. Aileler bazen bunu tembellik ya da büyüme yorgunluğu sanabilir ancak altında hormonal bir neden olabilir.
- Uzun süreli kabızlık
Tiroit hormonları bağırsakların düzenli çalışmasını sağlar. Tiroit bezinin yavaş çalıştığı çocuklarda bağırsak hareketleri de yavaşlar ve buna bağlı olarak kabızlık gelişir. Çocuk yeterli lif almasına, su içmesine ve aktif olmasına rağmen dışkılamada zorlanıyorsa, hipotiroidi akla gelmelidir. Bu belirti çoğu zaman sadece beslenme alışkanlığına bağlanır ve tiroit değerlendirmesi yapılmaz. Oysa bu, tanıda değerli bir ipucu olabilir.
- Dikkat eksikliği ve okul başarısında düşüş
Çocuk Endokrinoloji Uzmanı Dr. Gülcan Seymen “Tiroit hormonları sinir sisteminin sağlıklı çalışmasında kritik öneme sahiptir. Hormon dengesizliği olduğunda çocukta dikkat dağınıklığı, unutkanlık, konsantrasyon zayıflığı ve öğrenme güçlüğü gelişebilir. Bu durum ders başarısının düşmesine yol açabilir ve çoğu zaman dikkat eksikliği sendromuyla karıştırılabilir. Okul başarısında ani düşüş yaşayan çocuklarda tiroit fonksiyon testlerinin yapılması önemlidir” diyor.
- Kilo alımı ve zayıflama
Tiroit hormonları metabolik hızı belirler. Hipotiroidide metabolizma yavaşladığı için çocuk çok fazla yemese bile kilo alabilir. Buna karşılık hipertiroidide metabolizma hızlandığı için iştah açık olmasına rağmen kilo verilebilir. Bu tür ani ve açıklanamayan kilo değişimleri aileler tarafından genellikle büyüme süreci ya da iştah değişikliği olarak değerlendirilir. Oysa tiroit kaynaklı metabolik bozuklukların da önemli bir göstergesidir.
- Üşüme, ciltte kuruluk ve saç dökülmesi
Dr. Gülcan Seymen “Tiroit hormonlarının yetersizliği vücut ısısını düşürür. Bu durumda çocuklar özellikle ellerinden ve ayaklarından üşür, ortam sıcak olsa bile soğuk hissettiklerini ifade ederler. Aynı zamanda ciltte kuruluk, solgunluk ve çatlama; saçlarda ise kuruma, matlaşma ve dökülme görülebilir. Tırnaklarda da kırılma sık olabilir. Bu tür fiziksel değişiklikler, bazen ilk göze çarpan belirtiler arasında yer alır ve tiroit bozukluğunun önemli ipuçlarını verir” diyor.