EKONOMİ

Merkez Bankası’nın adındaki eksik “i” harfi: “Türkiye Cumhuriyeti” değil de “Türkiye Cumhuriyet” neden?

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) isminde yıllardır tartışılan “i” harfi eksikliği, aslında bir yazım hatasından değil; kuruluş dönemindeki hukuki ve dilsel tercihten kaynaklanıyor.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) adındaki “Cumhuriyet” kelimesinin sonuna “i” eklenmemesi, yani “Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası” değil de “Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası” şeklinde yazılması, uzun süredir vatandaşların dikkatini çeken bir detay. Ancak bu durum bir yazım yanlışı değil, tamamen tarihî bir tercih.

Banka 11 Haziran 1930 tarihli 1715 sayılı “Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanunu” ile kurulurken, resmi ad bu şekilde belirlenmişti. O dönemde “Türkiye Cumhuriyeti” tamlaması yerine, resmî kurum adlarında “Türkiye Cumhuriyet” biçimi yaygındı. Dil Devrimi ve Türkçedeki tamlama kuralları henüz tam olarak yerleşmediğinden, “Cumhuriyet” sözcüğü özel bir sıfat gibi kullanılmış ve ardından gelen kurum adını nitelemiştir.

Yani “Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası” ifadesi, “Cumhuriyet’in Türkiye’sine ait Merkez Bankası” anlamını taşır. Zamanla devlet kurumlarının büyük çoğunluğu —örneğin Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası, Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları gibi— “Türkiye Cumhuriyeti” tamlamasını benimsemiştir. Ancak Merkez Bankası, kanunla belirlenen resmî adını koruduğu için değiştirilmemiştir.

Bu nedenle bankanın logosu, tüm resmî belgeleri ve uluslararası tanımları hâlâ “Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası” olarak geçmektedir.
Yetkililer, bu ismin “marka değeri” ve “kurumsal devamlılık” açısından korunmasının önemli olduğunu belirtiyor.

Kısacası, TCMB’nin adındaki eksik “i” harfi bir yazım hatası değil, Cumhuriyet’in ilk yıllarındaki dil yapısının ve hukukî tercihlerin bugüne yansıyan bir izidir.

{ "vars": { "account": "UA-99020016-1" }, "triggers": { "trackPageview": { "on": "visible", "request": "pageview" } } }