Son yıllarda adları sıkça anılmayan, ama Türkiye’nin bilim dünyasına önemli katkılar yapmış akademisyen ve araştırmacıların hikâyelerini derledik. Bu isimler; zorluklar içinde yol almalarına rağmen çalışmalarını sürdürmüş, ürettikleri bilgi ve projelerle hayatımıza dokunmuştur.
Muazzez İlmiye Çığ
1914’te Yozgat’ta doğan Muazzez İlmiye Çığ, Sümer dili ve uygarlığı üzerine çalıştı. İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde uzun yıllar çalışan Çığ, orijinal Sümer tabletlerini günümüze taşıyan metin çevirileri yaptı. Kitapları ve makaleleri, Anadolu’nun en eski tarihine ışık tutuyor.
Asuman Baytop
1920 İstanbul doğumlu Asuman Baytop, botanik ve eczacılık alanlarında ders veren ilk kadın bilim insanlarımızdan biri. Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde yeni bitki türleri keşfetti ve bu türlere adını verdi. Yayınladığı makaleler, hem tıp hem de tarım araştırmalarında kaynak gösteriliyor.
Jale İnan
1914’te İstanbul’da doğan Jale İnan, Türkiye’nin ilk kadın arkeoloğu unvanını taşır. Antalya’nın Side antik kentinde kazı başkanlığı yaptı, pek çok tarihi eserin ortaya çıkmasına önayak oldu. Buluntularla ilgili kitapları ve raporları, ülkemizde modern arkeolojinin temel taşlarını oluşturdu.
Naşide Gözde Durmuş
1985 İstanbul doğumlu Naşide Gözde Durmuş, MIT ve Stanford’da biyokimya alanında eğitim aldı. Kanserin erken tanısı için geliştirdiği düşük maliyetli biyosensör cihazı, bir patentle tescillendi. Cihaz, teşhis maliyetini önemli ölçüde düşürerek laboratuvarları ve hastaneleri rahatlatıyor. Çalışmaları uluslararası tıp dergilerinde yayımlandı ve “MIT Technology Review”’de yer buldu.
Burcu Özsoy
1974 doğumlu Burcu Özsoy, jeodezi ve fotogrametri üzerine uzmanlaştı. Yıldız Teknik Üniversitesi ve UTSA’da uzaktan algılama eğitiminden sonra, Antarktika’da görev yapan ilk Türk kadın bilim insanı oldu. Deniz buzu haritaları oluşturarak küresel iklim araştırmalarına veri sağladı. Bu sayede bilim dünyası, kutup bölgelerindeki değişimleri daha net izleyebiliyor.
Prof. Berrak Yeğen
1960 Ankara doğumlu Prof. Berrak Yeğen, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden mezun oldu. Farmakoloji alanında yürüttüğü çalışmalar, yeni tedavi adayları geliştirdi. Özellikle karaciğer hastalıkları ve inflamasyon üzerine patenti alınmış moleküller üretti. Yurt içi ve yurt dışındaki konferanslarda konuşmacı olarak davet ediliyor.
Son Söz
Bu dosyada yer alan bilim insanları, imkânlar kısıtlı olsa da kendi alanlarında önemli adımlar attılar. Medyada fazla görünmeseler de Türkiye’nin bilimsel birikimine büyük katkı sağlıyorlar.
Okuyucularımızı;
- Üniversitelerin web sitelerindeki araştırma bölümlerini incelemeye,
- Yerel kütüphanelerde akademik arşivlere göz atmaya,
- Bilim insanlarıyla yapılacak söyleşileri takip etmeye davet ediyoruz.
Bu gizli kalmış hikâyeleri görünür kılmak, Türkiye’nin bilim atlasını zenginleştirecektir.