Eskişehir'in son yıllarda gösterdiği ekonomik performans, özellikle ihracat tarafında hepimizi sevindiren bir ivmeye sahip. T.C. Ticaret Bakanlığı’nın açıkladığı güncel veriler de bunu doğruluyor. Türkiye genelinde olduğu gibi Eskişehir’de de ihracat artış eğilimini sürdürüyor. 2025 Ekim ayında kentimizin 443,7 milyon dolar ihracat yapması, Ocak-Ekim döneminde ise bu rakamın 3,95 milyar dolara ulaşması hiç de küçümsenecek başarılar değil.
Bu tablo bize bir gerçeği yeniden hatırlatıyor: Eskişehir üretmeyi bildiği sürece ayakta kalır, güçlenir, bir adım daha ileri gider. Çünkü bu şehir; ihracatını lafla, söylemle, hamasetle değil, alın teriyle, bilgiyle, teknolojiyle artırıyor. Eskişehir Sanayi Odası Başkanı Celalettin Kesikbaş’ın “Kentimizin aldığı her mesafe üretim iradesinin bir yansımasıdır” sözünün altı tam da bu nedenle doludur.
Ama işte tam bu noktada bir durup düşünmemiz gerekiyor. İhracatta artış var evet, ama ithalatın artış hızı daha yüksek. Türkiye'nin ithalatı Ekim ayında yüzde 6,6 arttı ve 31,3 milyar dolara ulaştı. Yılın ilk 10 ayında da tablo değişmedi; ithalat, ihracatın çok üzerinde.
Şimdi kendimize şu soruyu sormak zorundayız: Biz ihracat yapıyoruz ama aynı zamanda daha da hızlı ithalat yapıyorsak, burada nerede problem var?
İthalattaki yükseliş yalnızca bir ekonomik veri değil, aynı zamanda güçlü bir uyarı sinyali. Çünkü ithalat bu hızla artmaya devam ederse dış ticaret açığı büyür ve ekonominin dış şoklara karşı dayanıklılığı azalır. Bugün eğitimden sağlığa, sanayiden teknolojiye kadar her alanda planlama yaparken en başta göz önünde bulundurmamız gereken konulardan biri bu.
Eskişehir özelinde baktığımızda ise tablo yine dikkat çekici. İhracatımızın yüzde 95’i imalat sektöründen geliyor. Bu, bir kentin üretim gücü açısından son derece değerli bir gösterge. Ancak aynı zamanda şu anlamı da taşıyor: Eğer imalat sanayisini desteklemezsek, uygun finansman imkanları sunmazsak, yatırım ortamını geliştirmezsek bugün elde ettiğimiz başarıyı yarın sürdüremeyiz.
Bugün bir sanayicinin rekabet edebilmesi için yalnızca çalışması yetmiyor. Öngörülebilir finansman olanaklarına, uygun maliyetli krediye, enerji maliyetlerinin kontrol edilebilir seviyede olmasına, yatırım planlayabileceği istikrarlı bir ortama ihtiyacı var. Aksi halde üretim maliyetleri yükseldikçe ihracat rakamları büyüse bile kâr marjları eriyor, firmalar nefes almakta zorlanıyor.
Eskişehir’in yıllardır belli alanlarda çok güçlü bir üretim hafızası var. Havacılık, raylı sistemler, makine, savunma sanayii… Bunlar yüksek katma değeri olan ve dünya ölçeğinde rekabet gücü taşıyan alanlar. Ancak artık bu alanlarda daha da derinleşmemiz gerekiyor.
Geleneksel üretim modelleriyle ihracat artırmak mümkün ama sürdürülebilir değil. Bugün dünya, teknoloji ve inovasyon üzerinden büyüyor. Dolayısıyla Eskişehir’in de Ar-Ge’ye, nitelikli iş gücüne, endüstriyel dönüşüme daha fazla odaklanması şart. Ne kadar yüksek katma değerli ürüne yönelirsek, ithalata olan bağımlılığımız da o kadar azalır. Çünkü yüksek katma değer, dışa bağımlılığı azaltmanın en etkili yolu.
Bu nedenle sanayicinin yanında durmak, sadece bugünün değil, geleceğimizin de gereğidir. Bu şehir; üniversiteleriyle, teknoparklarıyla, mühendislik geleneğiyle aslında dönüşüm için hazır. Yeter ki doğru destek mekanizmaları oluşturulsun.
Bugün Eskişehir ihracatta yeni bir sayfa açıyorsa, bu sanayicimizin emeği sayesindedir. Ancak bu emeğin karşılığını alması için gerekli koşulları sağlamak hepimizin sorumluluğu. Kentin daha güçlü bir ekonomik yapıya kavuşması için hem merkezi yönetimin hem yerel dinamiklerin aynı noktaya bakması, aynı hedefe odaklanması gerekiyor.
Sanayicinin nefes almasını sağlayacak finansman modelleri, yatırım ortamını iyileştirecek yapısal adımlar ve yüksek katma değeri teşvik eden politikalar artık ertelenemez. Unutmayalım, üretim güçlü olursa şehir güçlü olur. Şehir güçlü olursa Türkiye de güçlü olur.
Eskişehir üretiyor, ihracat yapıyor, elini taşın altına koyuyor. Şimdi sıra destek olmakta, büyümeyi sürdürülebilir hale getirmekte.
Bu şehrin iradesi var. Biz yeter ki bu iradeye sahip çıkalım.