Yağmurun ilk damlası düşsün, Eskişehir’de taksi bulmak neredeyse imkânsız hale geliyor. Hele bir de şehirde etkinlik varsa, konser, maç ya da fuar gibi… Taksi durakları bomboş, çağrı hatları meşgul, uygulamalar “müsait araç yok” diyor. Kısacası, Eskişehirli yağmurda ıslanmakla kalmıyor, ulaşımda da çaresiz kalıyor. Bu tablo ne yazık ki uzun süredir değişmedi.
Bu sıkıntı sadece birkaç kişinin kişisel şikâyeti değil, artık kentin kronik bir sorunu haline geldi. Çünkü Eskişehir büyüyor, nüfus artıyor, her yıl binlerce öğrenci geliyor, yeni yerleşim alanları kuruluyor ama taksi ve servis sayısı yıllardır neredeyse aynı kalıyor. 1960’larda belirlenen 468 taksi sayısı hâlâ geçerli. Aradan 60 yıl geçmiş ama tablo değişmemiş.
İşte tam da bu noktada önemli bir adım atıldı. Eskişehir Büyükşehir Belediyesi ile Osmangazi Üniversitesi arasında bir protokol imzalandı. Ulaştırma Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Murat Karacasu ve ekibi, minibüs, taksi ve servis hatlarını tek tek incelemeye aldı. Şehrin ulaşım damarları yeniden analiz ediliyor, eksik plakalar ve ihtiyaç duyulan güzergâhlar belirleniyor.
Karacasu’nun açıklamaları aslında meselenin ne kadar derin olduğunu gösteriyor. Eskişehir’in göç alan bir şehir olduğunu, kişi başına araç sayısının da yüksek olduğunu vurguluyor. Bu kadar yoğun bir kentte taksi ve servis ihtiyacının artmaması mümkün değil. Ama mesele sadece sayı değil; mesele sistem.
Minibüs hatları yeniden düzenlenmiş. Sivil toplum örgütlerinden, durak başkanlarından, muhtarlardan görüş alınmış. Şimdi sıra taksi ve servis düzenlemesinde. Yapılan çalışmaya göre, ilk etapta 800 ila 1000 arasında yeni servis plakası verilmesi planlanıyor. İkinci aşamada ise bu sayı 2 bin 500’e kadar çıkacak. Yani sonunda somut bir artış göreceğiz gibi duruyor.
Taksi tarafında da bir artış öngörülüyor. Çünkü artık 468 taksiyle bu kenti taşımak mümkün değil. Yağmur yağdığında herkesin taksi aradığı, trafiğin sıkıştığı, toplu taşımada yoğunluğun arttığı saatlerde, Eskişehirlinin elinde sadece sabır kalıyor.
Ancak burada da dengeler önemli. Servis sayısı artarken mevcut esnafın mağdur edilmemesi gerekiyor. Aynı şekilde, öğrenci ve çalışanların yüksek servis ücretleriyle ezilmemesi de şart. Şu anda bazı servis ücretlerinin aylık 80-90 bin liralara çıktığı konuşuluyor. Bu sürdürülebilir bir tablo değil.
Prof. Dr. Karacasu’nun dediği gibi, “İhtiyaç kesinlikle ve kesinlikle var.” Kent büyüyor, ulaşım alışkanlıkları değişiyor, toplu taşıma yetmiyor. Raylı sistem güçlü ama takviye gerekiyor. Taksiler, minibüsler, servisler bu sistemin tamamlayıcı unsurları.
Bu yüzden yapılan çalışma çok kıymetli. Çünkü şehrin ulaşım planı veriye, ölçüme ve saha gözlemlerine dayandırılıyor. UKOME’nin de bu raporları dikkate alarak onay vermesi bekleniyor. Eğer her şey planlandığı gibi giderse, önümüzdeki ay Eskişehir’in ulaşımında yeni bir dönem başlayabilir.
Umarız bu kez, sadece kâğıt üzerinde kalmaz. Çünkü Eskişehirli artık yağmurda taksi beklemekten, servis peşinde koşmaktan, ulaşımda stres yaşamaktan yoruldu. Bu şehir planlı, düzenli ve akılcı bir ulaşım sistemini çoktan hak etti.