Bilim dünyası, erkek cinsiyetini belirleyen Y kromozomunun geleceğini tartışıyor. Yapılan son araştırmalar, Y kromozomunun genetik mirasını hızla kaybettiğini ve "zamanının dolmak üzere" olabileceğini ortaya koydu. Peki, erkekler gerçekten tarih mi oluyor? İşte çarpıcı araştırmanın detayları...
Genlerin Yüzde 97'si Kayboldu!
Sciencealert'in yayımladığı verilere göre, erkek cinsiyetinin temel taşı olan Y kromozomu, evrimsel süreçte büyük bir yıkıma uğradı. Araştırmalar, bu kromozomun son 300 milyon yıl içinde (insanlık tarihinin çok öncesinden başlayarak) atalarından gelen genlerin tam yüzde 97'sini kaybettiğini gösteriyor.
Başlangıçta X kromozomu ile aynı boyutta ve aynı sayıda gene sahip olan Y kromozomu, bugün X'in sadece üçte biri büyüklüğünde ve çok az işlevsel gen barındırıyor.
Y Kromozomu Neden "Kapanıyor"?
Bilim insanlarına göre bu durumun temel sebebi, Y kromozomunun genetik bir "yalnızlık" içinde olması. X kromozomları çift oldukları için birbirleriyle genetik alışveriş yapıp (rekombinasyon) hataları düzeltebilirken, Y kromozomu sadece erkeklerde tek başına bulunur. Bu durum, genetik hataların birikmesine ve zamanla genlerin işlevsizleşerek yok olmasına neden oluyor.
"Zamanı Dolmak Üzere" mi?
Bazı genetikçiler, bu hızla devam ederse Y kromozomunun önümüzdeki 4.6 milyon yıl içinde tamamen yok olabileceğini öngörüyor. Bu, biyolojik açıdan "erkekliğin sonu" olarak yorumlansa da, bilim dünyası bu kadar karamsar değil. Uzmanlar, Y kromozomu yok olsa bile doğanın "yeni bir erkek belirleyici gen" geliştirebileceğini veya mevcut genlerin başka bir kromozoma taşınabileceğini belirtiyor.
Diğer Türlerde Örnekleri Var
Aslında bu durum doğada ilk kez yaşanmıyor. Bazı kemirgen türlerinde (örneğin bazı köstebek farelerinde) Y kromozomunun tamamen kaybolduğu ancak bu türlerin hala erkek ve dişi olarak üremeye devam ettiği gözlemlendi. Bu da insan neslinin devamı için umut verici bir emsal oluşturuyor.
Sonuç: Panik mi, Evrim mi?
Şu an için erkeklerin "kapatılması" gibi bir durum söz konusu değil; ancak biyolojik yapımız büyük bir evrimsel dönüşümün tam ortasında. Bilim dünyası, Y kromozomunun bu gizemli geri sayımını takip etmeye devam ediyor.