Konuşmasında Ani Bölgesi’nin Anadolu’daki Türk-İslam tarihi açısından önemine vurgu yapan Arslan, kentteki Türk-İslam dönemine ait sanat ve mimari eserlerini tanıttı. Ayrıca kentte yürütülen arkeolojik kazı çalışmalarıyla ilgili bilgi vererek Ani’deki kazı, koruma ve çevre düzenleme çalışmalarında gelinen son gelişmeleri anlattı.
Arslan: “Ani’ye sahip çıkmadığımız takdirde başkaları sahip çıkar”
Ani’nin tarihsel yapısından da bahseden Arslan şöyle konuştu:
“Ani, Kars’ın 45 kilometre doğusunda, Türkiye ile Ermenistan’ın sıfır noktasında, iki ülkeyi birbirinden ayıran Arpaçay’ın hemen kenarında kurulmuş olan bir şehirdir. Ani, 2016 yılından itibaren UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alıyor. Şu anda da ülkemizde en büyük kazı alanı olan Ani, bir milyon metrekarelik bir alana sahip olup yaklaşık 100 bin civarında bir nüfusa sahiptir. Ani’nin Orta Çağ’daki şehircilik anlayışına dayanan ilk kuruluşu Bagratlılarla birlikte başlamıştır. Bagratlılar, dünyada idari ve siyasi anlamda Hristiyanlığı kabul eden ilk topluluk oldukları için Ani’de çok sayıda kilise ve şapel inşa etmişlerdir.”
Arslan ayrıca Ani’nin stratejik öneminden bahsederek şunları söyledi: “Ani stratejik bir alandır. Biz Ani’ye sahip çıkmadığımız takdirde başkaları sahip çıkar. Ani, Orta Asya’dan ve Kafkasya’dan Anadolu’ya geçişin ilk noktasıdır. Etrafını çeviren büyük surlar nedeniyle çevredeki devletlerin iştahını kabartan bir kenttir.” Arslan, Ani’deki eserlerden de bahsederek;
“Sultan Alparslan’ın Ani’de iki tane eserini biliyoruz. İlki, 987 yılında Bagratlılar tarafından yapılmış bir kilisedir; mimarı ise Tiridat’tır. Ani’nin surları neredeyse 6 kilometreyi bulmaktadır. Bu kapsamda Ani 100 hektarlık bir yüzölçümüne sahiptir. Burada tek katlı surlar inşa edilirken, kuzeye bakan cephe geniş bir düzlüğe açıldığı için çift katlı surlar inşa edilmiştir. Anadolu’da Türklerin inşa ettiği ilk camimiz ‘Ani Ulu Cami’dir. Bu cami, Sultan Alparslan’ın oğlu Sultan Melikşah’ın emriyle inşa edilmiştir.”
Konferans, soru cevap bölümün ardından çiçek takdimi ile sona erdi.