Kelile ile Dimne ve Din Ticareti ayrı iki kitap. Birisi şark ve diğeri garp dünyasından iki eser. İki başka coğrafyada değişik zamanlarda farklı kültürlerin yazarlarınca kaleme alınmış kitaplar. Din Ticareti kitabı garp klasikleri ve Kelile ile Dimne’de şark klasiklerinde taht kurmuş yapıtlar.
Amerikan edebiyatının dünyaca ünlü romancısı Erskine Caldwell’in “DİN TİCARETİ” adlı romanında Semon Dye isimli: ”Tanrının Emriyle” diyerek insanları günahtan kurtarmak için Georgiya’ya bir gezgin papaz gelir. Yöre halkına misafir olur. Dini kisve altında; halkın duygularını sömürür. Bir yandan ekonomik çıkarların diğer yandan da gönül eğlendirecek kadınların peşlerine düşer. Böyle bir kitabın Amerika’da milyonlarca adet satışı yapılır. “Din Ticareti” adlı bu romanın kahramanı madrabaz, yobaz, hokkabaz ve şarlatan bir tiptir.
Hintli Filozof Beydaba da “Kelile ve Dimne” adlı kitabında insan karakterlerini intak sanatıyla işlemiş. Kitabın sekizinci bölümde: “Kötü Niyetlilerin Sözüne İtimat Câiz değildir” başlıklı yazısında hile, istismar, yalan ve aldatmanın insani değerleri bozduğunu ele almış. Toplumsal huzuru kaçırdığını anlatmış. İntak sanatıyla hayvanları konuşturarak şarlatan, madrabaz, hokkabaz ve yobaz karakterleri takdime çalışmış.
Her iki kitapta huzur ve toplumsal barışı bozan tipler tanıtılmış. Masumları mağdur eden kötü karakterler tasvir edilmiş. İnsanlığın hokkabaz, madrabaz, şarlatan ve yobaz tiplerden çektiğini, hiç bir şeyden çekmediğine değinilmiş. Bu tiplerin toplumsal yaşamın çıbanbaşları oldukları işlenmiş. Bunlara karşı toplum aklının dikkatli olması istenmiş. Nifak ve fitne çıkarmakta bu kişilerin becerileri üzerinde durulmuş. İki kitapta da, bu tiplerin vasıfları tarif ve tasvire çalışılmış. Kurbanlarını çok iyi seçtikleri belirtilmiş. Ortak yanlarının hile, istismar, yanıltmak, aldatmak, yalan ve sömürü olduğu ortaya konulmuş.
Çıkar güruhunun yanlışları doğru, doğruları yanlış diye dayatmalarının göz ardı edilmemesi vurgulanmış. Hurafe ve batılla toplumsal zihniyeti kirleten bazı yanları ele alınmış. Hak ve hakikat nasipsizi art niyetli tiplerin davranış biçimleri ortaya dökülüş. Bilgileri kirleterek helali başkalarına haraplaştırırken haramı kendilerine mubah addettikleri hatırlatılmış. Ne yaparsa din adına yapıyormuş görüntüsü altındaki sinsi planlar gözler önüne serilmiş. Entrikalarında din adına topluma hizmetmiş gibi gösterilerine karşı uyarı yapılmış.
Bu kişilerin toplumsal vicdana yara açmaktan çekinmedikleri ve çıkarları olmayan hiç bir işe kıl kıpırdatmadıkları ifade edilmiş. Hakkaniyete muhalefette vicdan, insaf ve izanla alâkayı kopardıklarına işaret edilmiş. Bu tiplerin ifrat ve tefrit aktörleri olduklarının ikazı yapılmış. Felâket tellallığıyla kaos çıkartmak için ortamı bulandırma vaziyetlerine dikkatli olunması bildirilmiş. Sahtekârların duru suları bulandırarak “malı” götürmeye çalışmaları yer yer örneklenmiş.
Kafa formatları farklı görünse de niyetlerinin toplumsal uyumu ifsat olduğu akıl sahiplerine hatırlatılmış. Vicdanlarında merhamet insaf ve hakkaniyete yer olmadığı duyurulmuş. Mazlum ve mağdura acı çektirmekten keyif aldıklarına değinilmiş.
Bu iki kitap din, dil, ırk ve cinsiyet gözetmeksizin alınacak derslerle dolular.
Ömrünüz uzun, kazancınız bereketli olsun! Hoşça kalın! Dostça kalın!
