Kurban olacak hayvanlardan bazı özürleri nedeniyle kurban kesilmeyecek olanlar şunlardır: Kurban, bir ibadet türüdür. Kurbanın ibadet olması nedeniyle en iyisinden, en elverişlisinden ve en sağlıklı olanından olması elzemdir.
Hayvandaki bazı kusurlar, o hayvanın kurban olmasına manidir. Örneğin, tek veya iki gözü kör olanlar. Kemiklerinde ilik kalmayacak derecede zayıflar. Kesim yerine kadar yürüyemeyecek hâlde topal olanlar. Diğer bir ifade ile kendi gücüyle mesafe kat edemeyenler. Kulak ya da kuyruğunun üçte birinden fazlası kopmuş olanlar. Dişlerinin yarıdan fazlası dökülmüş durumdakiler. Doğuştan kulaksızlar. Memesinin ucu kesikler. Koyun veya keçide memesinin teki, sığırda iki memesi kurumuş olanlar. Boynuzunun biri veya ikisi kökten kırıklar. Sütü ilaçla kesilenler. Pislik yerme alışkanlığı olup da bir süre hapsedilerek temiz yiyecekle beslenmeyenler. Burnu kesikler. Dilinin çoğu kesikler. Ölümcül hasta hayvanlar kurban edilmezler. Kurbanın geçerlilik kazanmasının şartları: 1-Kurban edilecek hayvanda kurbana mani hâllerin bulunmaması. 2-Kurbanın vaktinde kesilmiş olması.
Kurban edilecek hayvan kesilmeden kurban edilmiş olmaz. Kurbanı kesmeden bedelini bir fakire vermekle kurban kesilmiş sayılmaz. Bu tür bir işlem yapıldığında, o kurban değil sadaka olur.
Kurban edilmek için alınan bir hayvan kurban kesilmediğinde, o hayvan bir fakire verilir. Kendisi yitik ise bedeli bir fakire ödenir. Ertesi yıla kurban olarak bırakılmaz. O hayvan canlı olarak fakire verildiğinde, fakire veren kişi o kurbanın etinden yiyemez. Kurban kesilecek günler:
Bayram namazı kılınan yerlerde bayram namazını müteakiben ilk üç gün içerisinde kesilebilir. Bayram namazından önce, arife günü ve bayramın ilk üç gününden sonra kesilenler kurban olmaz. Hz. Peygamber: “Bayram günü yapılacak ilk iş bayram namazı kılmaktır. Sonra evlere dönüp kurban kesmektir. Her kim böyle yaparsa sünnetimize uygun iş yapmış olur. Kim önce kurban keserse, o da ancak ailesine et temin etmiş olur. O kurbandan bir şey değildir.” buyurmuştur. Kimler urban keser:
Her kişi, kurbanını kesebiliyorsa kendisi keser. İyi olan da budur. Müslüman kadın ya da erkek kurbanını kesebilir. Değilse kurban ehil olan birisine vekâlet verilerek kestirilir. Ne yazık ki günümüzde kadınlar kurban kesemez diye yanlış bir ön yargı var. Kendisi de, mümkünse kurbanın başında hazır olur. Hz. Peygamber, kızı Fatıma’ya: “Kurbanın kesilirken orada hazır bulun. Zira işlediğin her günah, kurban kanından ilk damlanın yere düşmesiyle bağışlanır.” buyrulmuştur. Kurban, ehli kitaptan olanlar her ne kadar kesseler de iyi olan Müslüman kadın veya erkeğin kesmesidir.
Kurban nasıl kesilir: Kurban edilecek hayvan eziyet edilmeden kesim yerine götürülür. Deve hariç kurban edilecek hayvanlar kıbleye karşı sol taraflarına yatırılır. Üçayak bağlanır ve birisi serbest bırakılır. Kurban kesilirken Enam suresi 162 ve 163’üncü ayetlerinin, ayet metinleri: “De ki: Şüphesiz benim namazım da, diğer ibadetlerim de, yaşamım da, ölümüm de âlemlerin Rabbi Allah içindir… O’nun hiçbir ortağı yoktur. İşte ben bununla emrolundum. Ben Müslümanların ilkiyim.” ile tekbir-i şerif okunur. Sonra “Bismillahi Allahü ekber” denilerek kurban kesilir.
Usule göre kesimde, hayvanın yemek ve nefes boruları ile iki şah damarı kesilir. Hayvanın canı çıkmadan bedeninden bir parça kesip almak, kafası8nı bedenden ayırmak veya hayvanı yüzmeye başlamak mekruhtur. Kurbanın sahibi kurbanı kesildikten sonra Allah rızası için iki rekât kurban keser. Namazı müteakiben yaptığı duada Allah’tan dilek ve istekte bulunur.
Kurban etinin taksimi: Kurban etleri, kurban kesilen hayvan büyük baş ise ortaklar arasında eşit şekilde tartı ile ortaklar arsında bölüşülür. Ortaklar aynı aileden ise, ortaklar aynı tencerede kaynayan yemekten yiyorlar ve kazançları ortak havuzda toplanıyorsa tartıya gerek olmaz. Her ortağın yemeği kendi mutfağında kaynıyorsa paylaşım eşit ve tartı ile olur. Kurban etinin tamamı yoksullara dağıtılacaksa tartıya ve bölüşüme yine gerek yoktur. Kurban etinin tamamını yoksullara dağıtmak veya kendi çoluk çocuğu ile yemek için alı koyması caiz ise de kurban etinin bir kısmını yoksullara, bir kısmını kendi çoluk çocuğuna ve bir kısmını da eşi-dostu için yemek üzere ayırması daha evlâdır.
Kurban etinden akraba, komşu ve gelip gidenlere ikram etmek de İslam dininde hoş karşılanan davranışlardır. Müslüman olan komşulara ikram edildiği gibi Müslüman olmayan komşulara da ikram edilebilir. Kurban kesenin, kurban etini yoksullara dağıtmadan ve hediye olarak eşe dosta vermeden şartları mucibince kendi çoluk çocuğu ile yemesinde bir sakınca yoktur. İhtiyaca binaen kendi çoluk çocuğu ile kurban etini yemesi daha uygun olur.
